باغ موزه کتیبه ها

باغ موزه کتیبه ها در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران با همکاری پژوهشکده زبان شناسی، کتیبه ها و متون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به صورت یک نمایشگاه دائمی از میراث مکتوب پیشینیان مان پذیرایی گردشگران است.

در این نمایشگاه دائمی تعداد 43 مولاژ از کتیبه های صخره ای شامل دوره تاریخی مادها به خط و زبان اوراتی، آشوری و آرامی متعلق به مناطق اهر و سراب، دوره تاریخی پارتی و ساسانی به خط و زبان های فارسی باستان، آکدی، عیلامی و آرامی تا اواخر دوره ساسانی و به خط شکسته پهلوی به چشم می خورد. از جمله این کتیبه ها می توان به کتیبه های شاپور و اردشیر در نقش رستم، کتیبه شاپور یکم در نقش رجب، کتیبه کرتیر در نقش رجب و ... اشاره کرد.

این نمایشگاه واقع در محوطه شرقی مجموعه نیاوران در اردیبهشت ماه 1387 افتتاح شد و در معرض بازدید علاقه مندان قرار گرفته است. 

هدف اصلی از ساخت، طراحی و اجرای باغ موزه کتیبه ها در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران استفاده بهتر برای دانشجویان و محققان بود که بتوانند با خطوط تاریخی و مسائل مختلف آشنا شوند.

در باغ کتیبه‌های این مجموعه صخره‌هایی با نقوش مختلف دیده می‌شود. نقوش انسان‌هایی در حال شکار با کمند، انسان‌هایی در حال آیین رقص و همین‌طور نمادهایی مخصوص که با علائم خطی و سطحی خود بسیار زیبا و خاص هستند.

خطوطی که در این دوره زمانی دیده می‌شود در مقایسه با خطوط سطری قدمت بیش از 2300 پیش از میلاد را شامل می‌شود. خطوطی که بر روی ظروف عیلامی دیده می‌شود. قدیمی‌ترین خط میخی اکدی در باغ کتیبه‌ها دیده می‌شود که با نقش برجسته آئوبانینی بسیار مشهور است و مربوط به قوم لوایی در سال 2000 پیش از میلاد است.

بخش دیگری از تاریخچه باغ کتیبه‌های مجموعه نیاوران مربوط به دوره ماد است. البته در این منطقه هیچ نوع خط مادی یافت نشده است و نمونه‌های موجود در باغ کتیبه‌ها مربوط به دوره اورارتوها و آشوری‌ها است به طوری که شامل چندین کتیبه می‌شود.

تاریخچه کتیبه‌های هخامنشی در باغ کتیبه‌ها مربوط به سال‌های 331 الی 539 است که از 5 خط آرامی، پارسی باستان، اکدی، عیلامی و هیروگلیف مصری تشکیل شده است. همین‌طور دو مولاژ از کتیبه‌های هخامنشی در این بخش دیده می‌شود که مربوط به دوره داریوش و خشایار شاه در الوند همدان است.

اولین بخش تاریخی مربوط به باغ کتیبه‌ها در خصوص گروه مادها است که به خط و زبان اوراتی نوشته شده است و همین‌طور دوره آشوری و مناطق اهر و سراب را شامل می‌شود. دوره دوم تاریخی مربوط به پارتی‌ها و ساسانی‌ها بوده و مربوط به خط و زبان‌های پارسی باستان است و شامل خط میخی و سومری می‌شود و هماهنگی‌های لازم را شامل شده است.

دوره سوم تاریخ مربوط به دوره عیلامی و آرامی و همین‌طور اواخر دوره ساسانی است و به خط شکسته پهلوی ارزیابی شده است.

بازدید از کتیبه‌های زیبا در فضای سرسبز و دلنشین مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بسیار دل‌انگیز و سودمند است.