سومین نشست هفته پژوهش نیاوران به بررسی بافتهها و دوختهای سنتی کاخموزه صاحبقرانیه اختصاص یافت
سه شنبه 25 آذر 1404 - 13:21
سومین نشست از سلسله نشستهای هفته پژوهش مجموعه فرهنگیـتاریخی نیاوران، صبح امروز سهشنبه 25 آذرماه، با موضوع «بافتهها و دوختهای سنتی کاخموزه صاحبقرانیه» و با سخنرانی شهین ابراهیمزاده پزشکی، هنرمند و پژوهشگر دوختهای سنتی ایران، از ساعت 10 تا 12 در سالن کنفرانس این مجموعه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگیتاریخی نیاوران؛ در این نشست که با حضور مدیر مجموعه نیاوران، پژوهشگران، متخصصان حوزه دوخت و بافت های سنتی و علاقهمندان برگزار شد، شهین ابراهیمزاده پزشکی با تمرکز بر تجربههای پژوهشی و آموزشی خود، به تبیین تفاوت میان «بافتهها» و «دوخت بر بافتهها» پرداخت و سوزندوزی را نه صرفاً یک هنر تزئینی، بلکه رسانهای روایی، هویتی و فلسفی در فرهنگ ایران معرفی کرد. وی با اشاره به کاربرد نادرست برخی اصطلاحات رایج، ساختار کلی هنرهای دوخت سنتی ایران را در سه شاخه اصلی سوزندوزی، قلابدوزی و پوشاک محلی تشریح کرد.
این پژوهشگر حوزه هنرهای سنتی، با بیان اینکه تاکنون حدود 244 رشته مختلف سوزندوزی در ایران شناسایی شده است، از برنامهریزی برای تدوین دانشنامه جامع دوختهای سنتی ایران خبر داد و هدف از این پروژه را مستندسازی تصویری، فنی و مفهومی این رشتهها و بررسی لایههای روایی، اسطورهای و هویتی هر نقش و گره عنوان کرد.
ابراهیمزاده در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به نمونه شاخص «پرده پته» موجود در کاخموزه صاحبقرانیه، به تحلیل عمیق نمادها، رنگها و ترکیببندی این اثر پرداخت و نقش «سرو» را بهعنوان نماد پایداری، آزادگی و جاودانگی در فرهنگ ایرانی بررسی کرد. وی تأکید کرد که طراحی در هنرهای سنتی، پیش از خودِ دوخت، حامل جهانبینی، باورهای دینی، اسطورهای و اجتماعی طراح است و بدون شناخت این لایهها، خوانش اثر ناقص خواهد بود.
ابراهیمزاده پزشکی همچنین با اشاره به نقش «نقشبندها» در تاریخ هنر ایران گفت: «پردههای روایی برگرفته از شاهنامه، حاصل تلفیق طراحی، روایت و دوخت هستند و این آثار تا دوره قاجار، رسانهای مهم برای انتقال جهانبینی و فرهنگ ایرانی به شمار میآمدند که نمونههایی از آنها امروز در موزههای معتبر کشور نگهداری میشود.»
سخنران ضمن پاسخگویی به پرسشهای حاضران، بر ضرورت شناخت عمیق مفاهیم فرهنگی، مذهبی و هویتی در طراحی سنتی تأکید کرد و هنر دوخت ایران را گنجینهای زنده از تاریخ، اسطوره و زیستبوم فرهنگی این سرزمین دانست.
در پایان این نشست، دکتر شهرود امیرانتخابی، مدیر مجموعه فرهنگیـتاریخی نیاوران، با اهدای لوح تقدیر، از پژوهشها و همکاریهای علمی و فرهنگی شهین ابراهیمزاده پزشکی در حوزه معرفی و تبیین هنرهای دوخت و بافت سنتی ایران قدردانی کرد.