به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران؛ این نشست عصر روز دوشنبه 18 فروردین 1404 با سخنرانی سید محمد بهشتی، تحصیل‌کرده رشته معماری، مدیر فرهنگی برجسته و پژوهشگر فرهنگ ایرانی و با حضور شهرود امیرانتخابی ،مدیر مجموعه، کارشناسان میراث فرهنگی،دانشجویان و علاقمندان در سالن کنفرانس مجموعه اجرا شد.
در ابتدای این نشست، سید محمد بهشتی توجه و تمرکز بر مفهوم باغ ایرانی را مایه خرسندی دانست و در این‌باره گفت: توجه به باغ ایرانی در ابعاد و به شکل کنونی که دارای عمومیت خاصی است، پدیده جدیدی به شمار می‌رود و مایه خرسندی است، زیرا در بین انواع باغاتی که در جهان وجود دارد، باغ ایرانی کهنسال‌ترین نوع باغ‌هاست که کمتر مورد بحث‌های نظری قرار گرفته است.
او با معرفی سه الگوی باغ ایرانی، چینی و اروپایی ادامه داد: در تعاریف آمده است که باغ ایرانی به لحاظ هندسی از یک صلیب تشکیل شده که در محل تقاطع اصلی آن یا در یک سوی این صلیب کوشکی وجود دارد و این محورها دارای آب روان و درخت نیز هست اما عجیب است که ما کمتر این هندسه را در آثار هنرمندان ادبیات و نگارگری کشورمان می‌بینیم و عمدتا فضایی متنوع‌تر و پرحرکت‌تری را از باغ در آثار این هنرمندان شاهد هستیم.
او با بیان اینکه باغ ایرانی حاصل تصرف جوهری، باغ چینی حاصل تصرف فیزیکی و باغ اروپایی حاصل تصرف جبری است، افزود: یکی از عمده تمایزات باغ ایرانی نحوه نگاه به گیاه و طبیعت است. در باغ اروپایی محیط طبیعی به کناری زده می‌شود و به جای آن ردیف درختان تصرف شده وجود دارد که همه یک شکل مشخص و فرم‌پذیر دارند بنابراین در چنین باغ‌هایی شاهد لابیرنت‌ هندسی سبز هستیم. در واقع حد اعلای رفتار اروپا با باغ، رام کردن آن است یعنی وقتی گیاه تحت سلطه انسان قرار می‌گیرد، می‌تواند وارد باغ شود و به نوعی این باغ‌ها نمایش سلطه انسان بر طبیعت است.
بهشتی ادامه داد:در باغ چینی و آسیای شرقی اما نگاه متفاوت و جالب است. در باغ‌های این مناطق، گیاه زمانی پذیرفتنی می‌شود که بتوان آن را کوچک و مینیاتوری کرد و مانند بنسای جابه‌جا کرد. بر همین مبنا اساسا مفهوم گلدان از چین وارد ایران شد و ما تا قبل از دوران زندیه مفهومی به نام گلدان برای جابه جایی طبیعت زنده نداشتیم. در واقع باغ چینی به نحوی است که طبیعت به محضر انسان مشرف می‌شود.
پژوهشگر فرهنگ ایرانی در پایان با اشاره به نوروز گفت: به محض اینکه شما با نوروز ارتباط برقرار می‌کنید دیگر از قید زمان تقویمی خارج می شوید. عطر نوروز تقریباً از اوایل اسفند پخش می شود. ما هم با نوروز تصرف جوهری داریم. نوروز آسمان طبیعت و شریف‌ترین وقت سال است.  ما در فرهنگ ایرانی یک ویژگی بارز داریم هیچ وقت اکتفا به زمین نمی کنیم و تا آسمان یک موضوع را فتح نکنیم آرام نمی‌گیریم مثلا در نساجی ، معماری و ... . ایرانی‌ها با مسجد شیخ لطف الله یا مسجد شاه اصفهان  آسمان مسجد رو در کل سرزمین اسلامی از مراکش تا اندونزی فتح کردند. همچنان که ما آسمان پل رو فتح کردیم ما آسمان حمام را با حمام گنجعلیخان کرمان فتح کردیم. ما ایرانی ها با جشن نوروز در واقع  آسمان طبیعت را فتح کردیم.

تهیه و تدوین کیلیپ : کریم صباغی