يکشنبه 5 شهريور 1402 - 10:14

دو قرن نیرنگ: داستان تلخ استعمار انگلیس در ایران

نویسنده:دنیس رایت

مترجم:محمود طلوعی

ناشر : نشر علم

ب‍ه‌ان‍ض‍م‍ام‌ ک‍ت‍اب‌ "ای‍ران‍ی‍ان‌ در م‍ی‍ان‌ ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی‍ه‍ا" / ن‍وش‍ت‍ه‌ س‍ردن‍ی‍س‌ رای‍ت‌ س‍ف‍ی‍ر پ‍ی‍ش‍ی‍ن‌ ان‍گ‍ل‍ی‍س‌ در ای‍ران‌

کتاب حاضر شرح و تحقیقی است از دو قرن روابط ایران و انگلستان که به تعبیر مولف، با هدف روشن ساختن سیاست مزدورانه و استعماری انگلستان در ایران طی دو قرن گذشته، تدوین شده است. کتاب متشکل از سه بخش اصلی است. بخش اول با مقدمه‌ای از پیشینه روابط ایران و انگلیس در سالیان پیش از استقرار روابط سیاسی این دو کشور آغاز می‌شود و با بررسی سیر سیاست استعماری انگلیس در ایران در دوران قاجاریه و سپس پهلوی‌ها ادامه می‌یابد. با آغاز قرن بیست و یکم میلادی دو قرن تمام از آغاز روابط سیاسی بین ایران و انگلیس می گذرد. 

 دوران قاجاریه طولانی ترین و پرحادثه ترین بخش این تاریخ دویست ساله است و نفوذ استعماری انگلیس در ایران در این دوران شکل گرفته است.                                                                        
این تاریخ سیاه از مداخلات روزافزون انگلیسها در امور ایران حکایت می کند که اگر بخشی از آن ناشی از مطامع استعمارگران انگلیسی و ترفندهای انان برای سلطه سیاسی و اقتصادی برایران و غارت منابع ثروت این کشور باشد بخشی نیز از سلطه پذیری و ضعف فرمانروایان و حاکمان این دوران ناشی شده است.                                                                

بخش دوم ترجمه کتابی است به قلم "دنیس رایت" سفیر سال‌های دور انگلیس در ایران با عنوان "ایرانیان در میان انگلیسی‌ها "که روابط دو کشور را از دید دیگری مورد بررسی قرار می‌دهد و هر چند تا حدود زیادی جانبدارانه است، به علت دسترسی نویسنده به منابع دست اول، اطلاعات جالب توجهی از زوایای ناشناخته روابط ایران و انگلیس به دست می‌دهد. لازم به توضیح است "دنیس رایت" که اکنون رئیس موسسه تحقیقات ایرانی در انگلستان می‌باشد، نخستین بار پس از قطع روابط سیاسی ایران و انگلیس در دوران حکومت مصدق به عنوان کاردار مامور تهیه مقدمات تجدید رابطه بین دو کشور شد و ده سال بعد به عنوان سفیر به ایران بازگشت. او مدت هشت سال سفیر کبیر انگلیس در ایران بود و بعد از مراجعت به انگلستان و دوران یازنشستگی هم به عنوان یکی از کارشناسان امور ایران مورد مشورت دولت انگلیس بود و حتی در دوران انقلاب اسلامی نیز به عنوان "تحقیق" به ایران مسافرت کرده است. او تاکنون چند کتاب درباره ایران نوشته که یکی از آنها "انگلیسی‌ها در میان ایرانیان" نام دارد. این کتاب در سال 1359 به فارسی ترجمه و انتشار یافت.. بخش سوم کتاب نیز به گزیده اسناد و مدارک مهم درباره روابط ایران و انگلیس اختصاص یافته که به زعم نویسنده ابعاد مداخلات انگلستان در امور ایران را روشن می‌سازند .