دوشنبه 19 اسفند 1398 - 10:54

• عنوان کتاب: دیوان شمس مغربی
• نوع اثر: خطی
• کاتب: ابراهیم ابن حاجی میرزا عبدالوهاب
• تاریخ کتابت: ۱۲۶۹ هجری قمری
• نوع خط: نستعلیق
• تعداد صفحات کتاب: 73 ورق
• قطع و ابعاد اثر: وزیری متوسط؛ 17.5×26.5 سانتی متر
• نوع جلد اثر: چرمی و ضربی
• مطلع کتاب: این اثر با (بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدلله الذی انشاء عروض الکون بسببیالثقیل و الروح الخفیف و فرق و جمع...) شروع شده است.
• خاتمه کتاب:  این کتاب با (قد وقع الفراق من تسوید الدیوان افصح الفصحاء و افضل الفضلاء مغربی رحمه الله بعون الملک الوهاب علی ید الاقل الخلایق رب الارباب ابراهیم ابن حاج میرزا عبدالواهاب در روز چهارشنبه چهارم شهر ربیع الاولی مطابق آذر ماه جلالی هذه السنه سیچقان ئیل خیریت تحویل هزار و دویست و شصت و نه من الهجره النبویه؛ ان شاءالله هر کس ملاحظه نماید چشم از معایب آن پوشیده و در تصحیح آن، این بنده روسیاه را یاد و شاد نماید.) خاتمه یافته است.

• شمس الدین محمد مغربی تبریزی

 ابوعبداله شمس الدین محمد بن عزالدین عادل یوسف بزازینى تبریزی عارف و شاعر ایرانی است که در ۷۴۹ ق، دیده به جهان گشوده و در ۸۰۹ ق، دار فانی را وداع گفته است. در محل دفن وی اختلاف وجود دارد. بعضی مرقد او را در محله سرخاب تبریز و برخی در اصطهبانات فارس می‌دانند.

اشعار عارفانه او گیرا و پرمعناست، از بیان حال و زندگیش سخن کوتاه کرده‌اند. جامى و تذکره‏ نویسان دیگر معتقدند که مغربى تخلص خود را به دلیل مسافرت به مغرب و خرقه گرفتن از مریدان محى الدین عربى انتخاب کرده است. مغربی، از شعرای پیشین، به دو عارف بزرگ یعنی سنایی و عطار نظر داشته و غالباً در شعرش به نام آنان اشاره کرده است. او با حافظ نیز معاصر بوده است. مغربی دارای اشعار فارسی و عربی است که قسمت فارسی اشعارش، چند بار به چاپ رسیده است. اشعارش در ذکر معانی عرفانی، خاصه بیان وحدت وجود است.

از جمله آثار وی می توان به مرآت العارفین یا اسرار فاتحه در تفسیر سوره فاتحةالکتاب، رساله جام جهان ‏نما (خودش در توضیح رساله جام جهان نمای خود نوشته: این رساله مشتمل است بر دو قوس و خطی که بین القوسین برزخ است و این رساله جامع کلیات علم توحید و مراتب وجود است. این کتاب از لحاظ علم عرفان بسیار مهم و شارحان فراوانی داشته است. او این کتاب را در شرح حکمت ابن عربی نگاشته است) و همچنین دیوان شعر که شامل اشعار فارسی، عربی و ترکی است اشاره کرد.

این نسخه خطی ارزشمند در دی ماه سال 98 به مدت ده روز در موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران در معرض دید عموم قرا گرفت.