يکشنبه 26 آبان 1398 - 08:37

بدون عنوان (1966)

هنرمند: منیر شاهرودی فرمانفرمائیان (1398-1301ه.ش)

تکنیک: نقاشی پشت شیشه

ابعاد:90*90 سانتی متر

یکی از آثار شاخصی که هم اکنون در موزه کوشک احمدشاهی در معرض نمایش قرار دارد، اثری از منیر فرمانفرمائیان می باشد. این اثر یکی از کارهای نقاشی پشت شیشه این هنرمند است. این نقاشی دارای فضای پرتحرک با رنگ ‌های درخشان و ترکیب ‌بندی سیال است.

نقاشی پشت شیشه هنری است که در دوره صفویه از اروپای شرقی و هند و چین وارد ایران شده است. این نوع نقاشی بلافاصله بعد از ورود به ایران رنگ و بوی  بومی به خود گرفت. در آثاری که با این تکنیک خلق شده‌اند، کمتر با نمونه‌ های تقلیدی از کارهای مشابه غربی برخورد می‌کنیم.

نقاشی پشت شیشه بر خلاف نقاشی معمولی کار آسانی نیست. زمانی که نقاش روی کاغذ و یا بوم نقاشی می کند به آنچه که انجام می دهد مسلط است و در پایان نیز به سادگی به قلم گیری می پردازد ولی در نقاشی پشت شیشه این روش به گونه ای دیگری انجام می پذیرد، بدین معنی که قسمت‌ های حساس پایانی در آغاز کار انجام می‌شود، ابتدا جزئیات و ظرایف کار انجام می شود و سپس به رنگ‌ های اصلی و رنگ ‌آمیزی زمینه پرداخته می‌شود.

در آثار فرمانفرمائیان می توان تلفیق دلچسب و چشم نواز از سنت و مدرنیسم را مشاهده کرد. سبک کاری او گره چینی ها، آینه کاری های معماری ایرانی، اشکال هندسی، علم اعداد و نقاشی پشت شیشه می باشد. آثار او ترکیبی از شکوه و تجرید در هنر تزئینی است. وی تنها هنرمندی است که در 40 سال اخیر از ترکیب آینه کاری، اشکال هندسی، نقش مایه ها و نقاشی پشت شیشه استفاده کرده تا آثار مدرن خود را خلق کند.

تاکنون آثار این هنرمند به طور گسترده ای در ایران، خاورمیانه، آمریکا و اروپا به نمایش گذاشته شده است که از جمله آن ها می توان به موزه هنر مدرن، موزه متروپلیتن و موزه گوگنهایم در نیویورک اشاره کرد.

منیر فرمانفرمائیان به همان اندازه که در میان موج نوسنت‌گرایی هنرمندان مدرنیست دهه ۱۳۴۰ ایران چهره ‌ای مطرح و مهم است، به شکل منحصر به فردی نیز از همه آنان متمایز است. او نیز مشابه هنرمندان شاخص مکتب سقاخانه، شیفته میراث بزرگ هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران بود و پیوسته تلاش داشت با تلفیق عناصر کهن و نقش‌ مایه‌ های قدیمی با ساختار هنر مدرن به یک مدرنیسم خاص ایرانی دست یابد.

آثار او در یک دوره طولانی بیش از نیم قرن، پیوسته در مرز میان اشکال منظم و ریتمیک هنرهای سنتی از یک سو و رویکردهای انتزاعی مدرنیستی از سوی دیگر سیر نموده است. او که بیشتر به سبب آثار آیینه‌کاری ‌اش در جهان شناخته شده، از اولین سال‌ های فعالیت هنری، نگاهی جدی و دقیق به هنرهای سنتی ایران داشته است، تا بدانجا که خود به مجموعه‌ داری شناخته شده از این آثار نیز تبدیل شد. نخستین بازتاب این توجه را در نقاشی‌های اولیه وی با موضوع گل‌ها می‌توان دید.

پژوهش و گردآوری: مریم فیضیاب شهریوری