پنج‌شنبه 5 بهمن 1396 - 13:20

عنوان اثر: قرآن خطی با جلد لاکی

زمان کتابت: دوره فتحعلی شاه قاجار

کاتب: ابن محمدعلی محمد اصفهانی

نوع خط: نسخ

کاتب ترجمه: خلیل ساروی

نوع خط ترجمه: نستعلیق

محل نگهداری: مخزن کاخ اختصاصی نیاوران

میرزا محمدعلی بن محمد اصفهانی، هنرمند خوشنویس دوره قاجار که در خوشنویسی خطوط نسخ، ثلث و رقاع تبحر داشته از شاگردان درجه اول آقا زین العابدین اشرف الکتاب اصفهانی بوده است.

ولادت آقا میرزا محمدعلی به سال 1255 هجری قمری در شهر اصفهان و وفاتش به سال1313هجری قمری مصادف با سال قتل ناصرالدین شاه قاجار، در کربلای معلی اتفاق افتاده و مدفنش در قبرستان وادی السلام نجف اشرف است.

از خط آن مرحوم قرآن ها،کتب و ادعیه بسیاری به یادگار مانده و این کثرت به این سبب است که او در تمام عمر خود، جز به خط و خوشنویسی به هیج کار دیگری نپرداخته است. همچنین از هنرمندان معدودی است که هنر خوشنویسی و تند نویسی را با هم داشته، چنان که نقل شده او کتابت قرآنی را صبح روز اول ماه مبارک رمضان آغاز می کرده و در پایان سی روز آن را تمام می نموده است. با این حساب روزی یک جزء از قرآن را می نگاشته است.

-        مهم ترین آثار خطی میرزا محمد علی بن محمد اصفهانی:

1- قرآن سراج الملکی به خط نسخ و رقاع: که یکی از کامل ترین و صحیح ترین قرآن هایی است که در ایران به چاپ رسیده و منتشر شده است و از کارهای آخر عمر استاد به شمار می رود.

2- قران محفوظ در گنجینه قرآن امام رضا (ع): این قران در سال 1310قمری برای میرزا محمود وزیر نوشته شده است.

3- قرآن محفوظ در موزه هنرهای معاصر.

از مرحوم میرزا محمد علی اصفهانی چهار پسر و دو دختر به یادگار مانده و فرزندان او همه هل دانش و هنر بوده اند.

پسران وی به ترتیب سن:

1- میرزا عبدالحسین متخلص به قدسی

2- میرزا حسن قدسی

3- میرزا ابوالقاسم خوشنویس

4- میرزا مهدی خوشنویس

از هنرنمایی فرزند ارشد مرحوم آقا میرزا محمدعلی اصفهانی، میرزا عبدالحسین در اوایل جوانی این بوده که سوره اخلاص را بر روی دانه برنج می نگاشته است.

فرزند دوم مرحوم آقا میرزا محمدعلی اصفهانی، میرزا حسن قدسی، مؤسس مدرسه قدسیه اصفهان در سال1326هجری قمری بوده و سمت معلمی عربی و خط نسخ را داشته و از افاضل زمان خویش بوده است. او با تأسیس یکی از آبرومندترین کانون های فرهنگی، چهل سال به جوانان اصفهان فضل و فضیلت آموخت.

میرزا ابوالقاسم خوشنویس مردی بردبار و قانع بود و خط نسخ و رقاع را نیکو می نوشت و در همان مدرسه قدسیه سمت معلمی داشت. او نگارنده نخستین کتیبه درشت سردر شبستان مسجد جامع محمدجعفر آباده ای در انتهای بازار اصفهان بوده است. آرامگاه او در تکیه تویسرکان واقع در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.

میرزا مهدی خوشنویس کوچکترین اولاد میرزا محمدعلی اصفهانی بود. او نیز خوشنویس خط نسخ و حافظ دو سوم قرآن بوده است. چنان که نقل شده کمتر آیه ای بود که آغاز آن را بخوانند و او تا پایان آیه را از بر نخواند.

چنان که به اختصار گذشت، میرزا محمدعلی اصفهانی و فرزندانش سالیان دراز در اصفهان پاسدار و نگهبان هنر و ادب بوده اند.

پژوهش و تنظیم: زینب نصیری سوادکوهی