سه شنبه 23 شهريور 1395 - 11:08

• §        هنرمند : خوان میرو(1983-1893)
• §        نام اثر : Makemono (1956)
• §        تکنیک­اثر­:­ لیتوگرافی روی پارچه ابریشم(50/14)
• §        ابعاد :41*1000 سانتیمتر

یکی از آثار شاخصی که هم اکنون در موزه جهان نما در معرض نمایش قرار دارد ، اثری از خوان میرو نقاش و طراح مشهور اسپانیایی با تکنیک چاپ سیلک اسکرین بر روی پارچه ابریشم می باشد.

چاپ سیلک‌اسکرین یا «چاپ سیلک» روشی برای چاپ تصویر است. در این روش از پارچه یا توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. توری در قابی ثابت می‌شود. تصویر مورد نظر روی این توری نقش می‌شود. سپس بخش‌هایی از تصویر که نباید رنگ بخورد با ماده‌ای مسدود کننده لاک حساس پوشیده می‌شودکه این قاب توری را در این حالت شابلون یا کلیشه می‌نامند. سپس زیرکار را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل می‌کنند. رنگ یا زیرکار فقط از بخش‌هایی که مسدود نشده یه کاغذ یا سطح چاپ شونده منتقل می‌شود و تصویر روی آن ظاهر می‌گردد. با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپ های تک رنگ یا چند رنگ صورت داد.

نام این اثر بر اساس اسناد آرشیو آثار  "  MAKEMONO" می باشد. این نام کلمه ای ژاپنی به  معنای کاغذ و یا پارچه لوله شده است . این اسم را میرو از آن جهت انتخاب کرده است که این اثر مانند طومارهای ژاپنی است به طوریکه  وقتی آن را با دو دست میگیرند میتوانند با باز کردن یک "نورد " یک جمله کامل از آن را بخوانند. این طومار در سال 1956میلادی توسط خوان میرو به دستیاری " Aime Meaght "   و در کارگاه  " J.Brochier et fills " در لیون  فرانسه چاپ شده است .

خوان میرو یکی از برجسته ترین نمایندگان سورئالیسم انتزاعی به شمار می­آید. وی از بوم به عنوان صفحه‌ای کوچک یا بزرگ برای بازگویی حرف‌هایش استفاده می‌کرد.لکه‌هایی بر صفحه می‌نهاد و آن را مالش می‌داد تا پیش از آن که انواع مختلف نشانه‌ها و نمادها را به آن بیفراید، یک حضور تجسمی به آن بدهد. نقاشی‌های میرو، کارهای خودجوشی به نظر می‌آیند و برخی از آن‌ها گویی در کوته زمانی کشیده شده‌اند. میرو در نقاشی‌هایش با فرم‌های کاملاً انتزاعی کار می‌کند. فرم ها همیشه نماد حس‌های تجربی او هستند و به ندرت ممکن است اشاراتی به حیات حیوانی نداشته باشند.ولی گاه نشانه‌ها و فرم‌هایی که به کار می‌برد، هیچ مدلی ندارند. چند نشانه پراکنده در روی رنگ زمینه، هویت تابلو را مشخص می‌کند. به نظر می‌آید در این نقاشی لخت هر عنصر فرمی یا رنگی، بالاترین ارزش ممکن خود را داراست. در اغلب آثار "میرو" نوعی بی خیالی شادمانه و متانت جدی در هم آمیخته اند. این خصوصیت را حتی در نخستین نقاشیهای پیکرنمای او نیز می توان باز شناخت. در واقع سورئالیسم راه به سوی بیان کامل ذهنیت وی گشود. ولی رفتار عقلانی نسبت به عناصر کارش را از دست نداد. وی به تدیج زبان نشانه یی شوخ و شاعرانه خود را پیدا کرد که با رنگهای شاد و درخشان و شکل های متفاوت و اندام وار و پیچان مشخص می شد. طی سالهای بعد ، پیش از پیش به صور انتزاعی و بدوی گرایید، ولی همچنان خیالپردازی، شوخ طبعی و بیان استعاری خود را حفظ کرد. سبک نومایه میرو در اوج شکوفایی اش حاوی عناصری از غرابت سورئالیسم، ساختمان انتزاعی و گرایش تزیینی بود. درکارهای وی دایره ها و خطها باعث ایجاد تعادلی در نقاشی میشود دایره ها و خطها شکلهایی نمادین ورازگونه مینمایند اما ساخته پرداخته خیال نیستند. نشانه‌ها و نمادهای او در فضا مبهم و کم عمقِ به وجود آمده به وسیله لکه‌ها، معلقند. احساس می کنیم که بیانیه شخص به خصوصی برایمان قرائت می‌شود که زبان و آرایش کلامی‌اش، هم چون مکاشفه بسیار درونی صاحب زبان، صبغه فردی دارد، ولی نافذیت آن توجه ما به خود جلب میکند.

  کارهای وی سرشار از نشانه های کیهانی است ، زبان نشانه ایی میرو در نگاه نخست دشوار می نماید وتنها هنگامی برایمان قابل فهم میگردد که با کارهای او رابطه برقرار کنیم و به درک دل مشغولی های بسیار ، انسانی او نائل آییم.

برگرفته از :

• دایره المعارف هنر/رویین پاکباز/ انتشارات فرهنگ معاصر/ 1378
• هنر مدرن/ نوربرت لینتن/ ترجمه علی رامین/ نشر نی/ 1382
• نقاشی و زندگی خوان میرو / هرمز ریاحی/نشر ظفر /1388

گردآورنده: مریم فیضیاب شهریوری