معرفی کتاب: خواب آشفته نفت؛ دکتر مصدق و نهضت ملی ایران
يکشنبه 19 فروردين 1403 - 12:17
کتابِ «خواب آشفته نفت دکتر مصدق و نهضت ملّی ایران» یکی از ارزشمندترین آثار استاد محمد علی موحد است که آخرین بار در چهار جلد با عناوینی چون «جلد نخست از قرارداد دارسی تا سقوط رضا شاه»، «جلد دوم و سوم: دکتر مصدق و نهضت ملی ایران» و «جلد چهارم از کودتای 28 مرداد تا سقوط زاهدی» منتشر شده است.
ناشر: کارنامه
نویسنده: محمدعلی موحد
کتابِ «خواب آشفته نفت دکتر مصدق و نهضت ملّی ایران» یکی از ارزشمندترین آثار استاد محمد علی موحد است که آخرین بار در چهار جلد با عناوینی چون «جلد نخست از قرارداد دارسی تا سقوط رضا شاه»، «جلد دوم و سوم: دکتر مصدق و نهضت ملی ایران» و «جلد چهارم از کودتای 28 مرداد تا سقوط زاهدی» منتشر شده است.
این کتاب که به روایت و واکاوی فرایند حقوقی قراردادها و مذاکرات نفتی از زمان انعقاد قرارداد ننگین دارسی تا سقوط زاهدی و وقایع تاریخی این دوران می پردازد، در سال 1384 برگزیده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد. .
ماجرای کتاب خواب آشفته نفت تنها به الغای قرارداد دارسی اکتفاء نمی‌کند. نگارنده اثرات لغو قرارداد را هم می‌کاود تا جایی که در میان سکوت و تأیید رسانه‌ها و مجلس ایران به پادشاهی رضاخان به قرارداد 1933 می‌رسد. قرارداد 1933 اگرچه استعماری تر از قرارداد دارسی بود، سهم بالقوه ایران را از نفت کاهش می‌داد و اختیارات حقوقی این کشور را کمتر از قرارداد دارسی می‌کرد اما رضاخان در طول مذاکراتی آن را تأیید نمود، مجلس نیز بدون هیچ اعتراضی آن را به تصویب رساند.
شیوه ای که مصدق در روزهای آخر دولت خود به کار بست شاهکار سیاسی او بود.شگرد توسل به رفراندوم برای انحلال مجلس تا آن تاریخ سابقه نداشت و سران متنفذ نهضت با آن مخالفت می نمود.دادن رسید با قید تاریخ و ساعت به فرمان عزل و در اعصاب خود دارد.در آن شب 25 مرداد او هوشیارانه و با اعتماد به نفس کامل تحرکات دشمن را زیر نظر داشت.