نیاوران و روایت دو قرن حادثه

زمین چمن شمال کاخ نیاوران در روز 26 دی ماه 57 محل استقرار هلی کوپتری شد که آمده بود تا خانواده پهلوی را ببرد. هلی کوپتر ساعت 11 و 30 دقیقه در فرودگاه مهرآباد نشست و روز بعد روزنامه های تهران با تیتری کوتاه تر و درشت تر از همه تیترهای مرسوم نوشتند: «شاه رفت».

در ضلع شمالی کاخ نیاوران تالاری موسوم به "تالار آبی" به وسعت 350 مترمربع واقع شده که در دوره پهلوی دوم برای پذیرایی مهمانان دربار آماده شده بود. نام تالار آبی به دلیل وجود آبنمایی زیبا روبروی تالار و رنگ آبی دیوارها و پرده ها به آن اطلاق می شد. از مهمترین مهمانی های برگزار شده در تالار آبی می توان به مهمانی شب سال نو میلادی 1978 (1356 ه.ش) با حضور "جیمی کارتر" رئیس جمهور اسبق آمریکا اشاره نمود. کمی پیش از انقلاب اسلامی، تغییر دکوراسیون و تجهیز آن در حال اجرا بود که با پیروزی انقلاب، پروژه متوقف شد. از اینرو در حال حاضر این فضا جهت برگزاری نمایشگاه های دوره ای و نشست های فرهنگی مورد استفاده قرار می گیرد.

اسناد تاریخی گویای آن است که پس از امضای فرمان مشروطیت، متن فرمان مبنی بر اعلام تشکیل مجلس در تهران برای انجام اصلاحات، از کاخ صاحبقرانیه به حکومت کردستان تلگراف می شود.

در زمان انقلاب مشروطه کاخ صاحبقرانیه اتقاقات مهمی را شاهد بوده، چرا که در تاریخ 14 مرداد سال 1285 هجری خورشیدی برابر با 14 جمادی الثانی 1324 ه.ق فرمان مشروطیت که در اصل فرمان تشکیل مجلس شورای ملی است با حضور درباریان در قصر صاحبقرانیه به شور گذاشته شد و در تاریخ یاد شده، مظفرالدین شاه قاجار آن را قرائت کرد و به خط احمد قوام السلطنه نوشته شد.

بر اساس اسناد به جای مانده، اولین دوربین عکاسی به شکل امروزی آن در دوره ناصرالدین شاه به ایران وارد شد.

ترور نافرجام ناصرالدین شاه قاجار در چهارمین سال سلطنت او (1268 قمری) در این باغ اتفاق افتاد.

از این مراسم می توان به عنوان اولین مراسم رسمی دوره ناصرالدین شاه بعد از بهره برداری از این کاخ نام برد.