در این نمایشگاه حدود 200 ماکت از مشهورترین شرکت های خودروسازی دنیا همانند فراری, بوگاتی, لامبورگینی, مرسدس بنز, کادیلاک, شورولت, پورشه و سیتروئن در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.
ارزش تخمینی ماکت های به نمایش درآمده که توسط 10 تن از کلکسیونرهای کشور جمع آوری شده اند, یک میلیارد ریال میباشد. ارزشمندترین ماکت این کلکسیون بوگاتی رویال 1938 ساخت شرکت بائر آلمان است که ارزش آن در حدود 40 میلیون ریال است و در تعداد محدودی تولید شده است.
از دیگر ماکت های شاخص وارزشمند این نمایشگاه میتوان به فراری F430 اسپایدر ساخت شرکت BBR ایتالیا, فراری 250 ساخت شرکت CMC آلمان, مرسدس بنز SSKL ساخت شرکت CMC, پونتیاک GTO ساخت شرکت GMP آمریکا, لامبورگینی اونتادور ساخت شرکت Autoart هنگ کنگ و پورشه 911 توربو ساخت شرکت اتوآرت اشاره کرد. ارزش هر یک از این ماکت های کلکسیونی در حد 15 میلیون ریال است.
قدیمی ترین ماکت این نمایشگاه از نظر سال تولید خودروی حقیقی, کالسکه مرسدس بنز است که اولین خودروی جهان است که در سال 1889 تولید شده است. قدیمی ترین ماکت این مجموعه از نظر سال تولید خود ماکت, فراری 365 دیتونا است که در سال 1998 توسط شرکت هاتویلز تولید شده است.
ماکت چیست؟
در صورتی که یک پدیده ساخت بشر یا طبیعی را در ابعادی کوچکتر از نمونه واقعی و مشابه نمونه واقعی ساخته شود، نمونه مذکور ماکت نام دارد. ماکت ها معمولاً برای نشان دادن نمونه در مقیاسی کوچکتر ساخته میشوند. ساخت ماکت ممکن است برای اهداف کلان همانند شبیه سازی یک پدیده مخرب بر روی سازه یک برج عظیم و برآورد ضریب پسای یک خودرو یا برای اهداف تفریحی همانند جمع آوری به عنوان یک آیتم کلکسیونی و یا اهداف زیبایی شناختی همانند بررسی معماری یک ساختمان باشد.
مهم ترین ویژگی های یک ماکت مقیاس و دقت آن هستند. درستی مقیاس حیاتی ترین مشخصه یک ماکت است. باید اجزا و قسمت های گوناگون یک ماکت همگی به یک اندازه کوچک شده, متناسب باشند. دقت یک ماکت هم بسیار مهم است. این که تمامی اجزا ساخته شده, حداکثر شباهت ممکن را به نمونه واقعی داشته باشند هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
تاریخچه ماکت بازی!
جمع آوری ماکت به عنوان یک آیتم کلکسیونی از دیرباز مورد توجه علاقمندان بوده است. نمونه های ساخته شده چوبی از کشتی های قرون 16 و 17 میلادی و تخم مرغ های هنرمند مشهور, فابرژی که درون خود یک کشتی مینیاتوی از جنس طلا در خود داشتند از نمونه های اولیه توجه به ماکت هستند. علاوه بر کشتی ها, جنگ افزارها, ساختمان ها, دوچرخه ها و موتورسیکلت ها, ماشین آلات ساختمانی, هواپیماها, بالگردها و خودرو ها هم سهم مهمی در دنیای ماکت ها دارند.
توجه به ماکت خودرو ها از اوایل قرن بیستم خصوصا در سالهای پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد. شرکت هایی مانند Norev و Solido که فرانسوی بودند در کنار Revell از آلمان غربی, Matchbox و Corgi از انگلستان و برخی سازندگان اتحاد جماهیر شوروی نمونه های کوچکی از خودروهای آن دوران را در مقیاس های کوچک که حدودا اندازه کف دست بودند تولید میکردند. در اواخر دهه 70 میلادی شرکت ایتالیایی Bburago با تولید ماکت های 1:24, 1:22 و 1:18 دست به تولید ماکت های بزرگ زد. پس از این بسیاری از شرکت های آمریکایی مانند Franklin Mint و Ertl وارد این عرصه شدند.
در اوایل دهه 90 ماکت سازان حرفه ای تری همانند Minichamps آلمانی و Kyosho ژاپنی وارد عرصه شدند. Maisto هم وارد رقابت با Bburago شد و کم کم تعداد ماکت سازان افزایش چشمگیری یافت. در اواخر دهه 90 شرکت Autoart وارد رقابت شد. امروزه تعداد زیادی شرکت به تولید ماکت در جنس ها و مقیاس های گوناگون مشغولند.
ویژگی های مهم یک ماکت:
1) جنس:
جنس ماکت ها معمولا از آلیاژمعروف Diecast است که ترکیبی از آلومینیوم و فولاد و برخی فلزات دیگر است. بعضا ممکن است ماکت ها ازجنس رزین, پلاستیک فشرده و یا سرب باشند. اما ساخت Diecast به دلیل هزینه ساخت کمتر و ایجاد حس بهتر, گزینه مناسب تری است.
2) مقیاس:
وقتی میگوئیم مقیاس یک ماکت 1:18 است یعنی برای این که ابعاد نمونه واقعی را از روی ابعاد ماکت بیابیم, باید ابعاد ماکت را در عدد 18 ضرب کنیم. ماکت های حرفه ای خودرو معمولا در مقیاس های 1:18 (تقریبا به اندازه بازو) و 1:43 (به اندازه کف دست) ساخته میشود. اما مقیاس های 1:24 و 1:12 و 1:64 هم گاها مورد توجه قرار میگیرند. اما اولی بیشتر برای ماکت های ساختنی و نیمه آماد و دومی برای موتورسیکلت ها کاربرد دارد. مقیاس 1:64 هم بیشتر برای اسباب بازی های کوچک مورد استفاده است. برخی مقیاس های دیگر همانند 1:32, 1:36, 1:38, 1:54, 1:50 , 1:72 و 1:100 هم ممکن است استفاده شوند.
شرکت های مهم تولید کننده ماکت:
1) Autoart
این شرکت از اواخر دهه 90 توسط گروه Gateway Global Limited و در هنگ کنگ تاسیس شد. از ابتدا هدف شرکت رقابت با ماکت سازان حرفه ای بود. امروزه ماکت های این شرکت در مقیاس های 1:12, 1:18, 1:24, 1:43 و 1:64 تولید میشوند. این شرکت مدل های خود را در رده های گوناگونی تولید میکند که به ترتیب دقت و کیفیت و قیمت عبارتند از Signature , Millennium , Racing Division , Performance و Sealed .
2) Minichamps
مهم ترین رقیب Autoartکه از اوایل دهه 90 در کشور آلمان وبیشتر در مقیاس 1:43 شروع به فعالیت کرد. پس از مدتی زیر مجموعه 1:18 ساز خود یعنی UT را تعطیل کرد و تحت برند خود به ساخت 1:18 هم روی آورد. با آن که ماکت های این شرکت بعضا خاص تر و متنوع تر از Autoart هستند, اما این روزها اکثر ضعیف تر از رقیب سنتی خود ظاهر میشوند.
3) Maisto
یکی از شرکت های تاسیس شده در آمریکا و در اوایل دهه 90 که از همان اول در مقیاس های متنوعی به ساخت ماکت میپرداخت. کیفیت و دقت ماکت های این شرکت معمولی و بعضا پایین هستند. اما برخی از ماکت های ساخت این شرکت قابلیت نمایش در کنار نمونه های شرکت های معروف و حرفه ای را دارند. قبلا Maisto در تایلند تولید میشد و امروزه در چین تولید میشود.
4) Welly
رقیب اصلی Maisto که از همان ابتدا در چین شروع به فعلیت کرد. این شرکت با پیشرفت شگرف خود امروزه رقبای ارزان خود را کنار زده, ماکت هایی با کیقیت متوسط, دقت خوب و قیمت مناسب تولید میکند. امروزه زیرمجموعه این شرکت یعنی FX ماکت هایی با کیفیت خوب و برای رقابت با حرفه ای تر ها تولید میکند.
5) Bburago
جد ماکت سازان 1:18 امروزی که در اواسط دهه 70 پایه گذاری شد. در دهه 80 این شرکت بی رقیب به پیش میرفت و تقریبا لیسانس تولید ماکت اکثر خودروهای مهم را در اختیار داشت. اما با رقابتی شدن بازار در دهه 90 و بالاتر بودن قیمت ساخت در ایتالیا, این شرکت رفته رفته ورشکست شد. امروزه این شرکت و Maisto هر درو دو چین و توسط یک گروه تولید میشوند.
6) CMC
شرکتی آلمانی که در دهه 90 پا به عرصه وجود نهاد. ماکت های این شرکت همگی از سطح بالای دقت و کیفیت برخوردارند و تقریبا رقیبی در بازار ندارند. تمامی ماکت های تولید شده توسط CMC تولید محدود هستند و اکثر آنها مربوط به خودروهای کلاسیک هستند.
7) Kyosho
شرکتی که از قدیم به ساخت خودروهای رادیو کنترلی میپرداخت و در دهه 90 شروع به تولید ماکت کرد. ماکت های این شرکت نزدیک ترین به Autoart از نظر قیمت و کیفیت هستند. این شرکت برخلاف Autoart ماکت خودروهای فراری را هم تولید میکند. امروزه Kyosho در مقیاس های 1:12, 1:18, 1:43, 1:64 و 1:100 و در دو رده معمولی و Highend به ساخت ماکت میپردازد.
8) Yatming
شرکتی که قبلا در زیرمجموعه های گوناگونی به ساخت ماکت میپرداخت و امروزه فقط تحت همین نام تولید میشود. این شرکت هنگ کنگی در اواخر دهه 70 تاسیس شد و امروزه در چین به ساخت ماکت های نیمه حرفه ای با کیفیت مناسب و قیمت خوب میپردازد.
9) BBR
شرکتی ایتالیایی که هنوز هم در ایتالیا به ساخت ماکت های رزین و Diecast میپردازد. ماکت های ساخت این شرکت به تعداد بسیار محدود و با قیمت های بالا در جزییات و کیفیت کم نظیر هستند. حتی چرخ های ماکت های این سازنده به وسیله آچار قابل باز شدن هستند.
10) Hotwheels
شرکتی آمریکایی که از دهه 60 به ساخت اسباب بازی مشهور است. در اواخر دهه 80 ماکت های بزرگتر به تولیدات این شرکت افزوده شد. امروزه این شرکت در چین و مالزی به ساخت ماکت در مقیاس های گوناگون و در دو رده معمولی و Elite مشغول است. انحصار لیسانس شرکت فراری در اختیار Hotwheels است.
11) Ertl
یکی دیگر از سازندگان قدیمی اسباب بازی که در دهه 80 وارد عرصه Diecast حرفه ای شد. مدل های این شرکت در رده های گوناگون از نظر کیفیت, قیمت و دقت عرضه میشوند. بیشتر تولیدات این شرکت خودروهای آمریکایی قدیمی هستند.
12) Norev
شرکتی فرانسوی که سالهاست به ساخت Diecast میپردازد. انحصار برخی مدلهای بنز و BMW در اختیاز این شرکت است. Norev دقیقا همانند Ertl در کیفیت های گوناگون تولید شود. در تولید ماکت خودروهای کلاسیک و جدید فرانسوی هم این شرکت یکه تاز است.
13) Sunstar
شرکتی نسبتا قدیمی که در سال های اخیر فعالیت گسترده تری پیدا کرده و در رده های گوناگونی به تولید ماکت های با کیفیت و بعضا قابل قبول میپردازد. رده Platinum این شرکت قابل مقایسه با برند های حرفه ای است.
برخی شرکت های مهم دیگر:
Exoto , Signature , Amalgam , Revell , Premium Classixx , Greenlight , Solido , Ebbro , Tamiya , Highspeed , IXO , Paragon , Motormax و Jada
تصویر فوق متعلق به ماکت نفیس خودروی بوگاتی ویرون سنتین ایر ساخت شرکت اتوآرت است که تنها 5000 نمونه از آن تولید شده است. ارزش ماکت در حدود 10 میلیون ریال و ارزش خودروی واقعی آن در حدود 2 میلیون دلار آمریکاست. در این ماکت درها و تمامی اجزای آن قابل باز شدن هستند و جزییات خارق العاده ای رعایت شده است.