معرفی آثار موزه جهان نما/ هنرمندانی که در تیرماه به دنیا آمده یا رفته اند

موزه جهان نما در دهه پنجاه خورشیدی جهت نمایش آثار اهدایی به خاندان پهلوی دوم و یا خریداری شده توسط آن ها آماده شد و نام قدیمی تالار بزرگ و آینه کاری شده کاخ صاحبقرانیه یعنی "جهان نما" بر آن نهاده شد.

در این موزه، آثاری از فرهنگ و تمدن های مختلف جهان از جمله تمدن مصر باستان، سفالینه های فرهنگ و تمدن منطقه آند، سردیس های سنگی بودا از سده دوم میلادی، در کنار ظروف سفالینی از مناطق باستانی ایران متعلق به هزاره دوم ق.م نگهداری می شود.

همچنین آثار هنری ارزشمندی از هنرمندان صاحب سبک ایرانی همچون پرویز تناولی، سهراب سپهری، فرامرز پیلارام، بهمن محصص و ... در کنار آثار هنرمندان مطرح قرن بیستم میلادی چون پیکاسو، دالی، رنوار، گوگن و ... که در تاریخ هنر مدرن جهان تأثیری ژرف به جای گذاشته اند، در زیر یک سقف کنار هم گردآوری شده است.

جهت آشنایی علاقه مندان با آثار موزه و هنرمندان، مجموعه آثاری که هترمندانشان در تیرماه به دنیا آمده یا رفته اند در ادامه معرفی می شوند:

 

هنرمند: آمدئو مودیلیانی(1884 - 1920)/ نقاش و مجسمه ساز ایتالیایی

عنوان اثر: بدون عنوان 

تکنیک: طراحی با مداد

محل نگهداری: موزه جهان نما

آمدئو مودیلیانی در 12 ژوئیه سال 1884 در شهر لیورنای ایتالیا متولد شد و بیشتر دوران کاری خود را در فرانسه گذراند. او کارش را با هنر فیگوراتیو آغاز کرد اما خیلی زود در هنر مدرن طبع آزمایی کرد. شاخصه آثار مدرن او چهره های ماسک مانند و پرتره هایی است که درازی و لاغری شان اغراق شده است. آمدئو در 14 سالگی تحصیل آکادمیک نقاشی را در آکادمی گولیمو میشلی (academie of Gugliemo Micheli) شروع کرد و توانست دست به تجربه‌های آزادانه‌ای بزند و این زمینه را برای پیداکردن سبک خودش در نقاشی فراهم کرد.

مودیلیانی در پاریس با بعضی از نقاشان سرشناس آن زمان مثل دیه‌گو ریورا، موریس اوتریلو و پابلو پیکاسو دیدار کرد. او در آن زمان تحسین‌گر نقاشان فرانسوی به‌ویژه گوگن، سزان، لوترک و حتی پیکاسوی جوان بود، به ‌تدریج علاقه‌ی آمدئو به مجسمه‌سازی بیشتر شد. او در مونپارناس با مجسمه‌سازی به نام کنستانتین برانکوزی (Constantin Brancusi) آشنا شد، هنرمندی که افقی جدید از هنر مجسمه‌سازی را به‌عنوان هنری که محدودیت‌های بوم دوبعدی را ندارد، پیش روی او ترسیم کرد.

آمدئو در سال‌های 1911 و 1912 بیشتر به مجسمه‌سازی پرداخت و توانست به ساخت مجسمه ادامه دهد و هفت مجسمه را در سالن پاییز نمایشگاهی که پر از آثار بزرگان کوبیسم بود، به نمایش بگذارد، از این سال‌ها به‌عنوان دوره‌ی مجسمه‌سازی او یاد می‌شود.

به‌تدریج بیماری آمدئو از ادامه‌ی کار مجسمه‌سازی بازش داشت، چرا که گردوغبار ناشی از تراشیدن مجسمه‌ها ریه‌های‌ او را آزار می‌داد و درنتیجه در سال 1914 بار دیگر به نقاشی روی آورد. سال 1915 به بعد آمدئو بیش‌ازپیش موردتوجه رسانه‌ها قرار گرفت و موفق شد آثارش را در نمایشگاه‌های مختلفی در پاریس، نیویورک، زوریخ و شهرهای دیگر به‌ نمایش بگذارد. در نهایت آمدئو در روز 23 ژانویه سال 1920 در بیمارستان بستری شد و روز بعد بر اثر ابتلا به مننژیت سلی درگذشت.

 

آنتونی گائودی (1926 - 1852)/ معمار اسپانیایی

عنوان اثر: بدون عنوان 

تکنیک: شیشه رنگی

محل نگهداری: موزه جهان نما

آنتونی گائودی 25 ژوئن 1852 در منطقه «تاراگونیا از ایالت کاتالونیا»  متولد شد. گائودی در همان سال‌های نوجوانی زندگی خود به معماری علاقه نشان داد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی  برای تحصیل در این رشته، در حوالی سال 1870، راهی بارسلون شد. سرانجام در سال 1878 از مدرسه‌ی معماری بارسلون فارغ التحصیل شد. آنتونی گائودی از برجسته ترین معماران جهان در طول دو قرن اخیر به شمار می رود عمده شهرت او به خاطر سبک منحصر به فرد و غریب و بسیار شخصی آثارش در شهر بارسلون است. گائودی در دو سال آخر تحصیل در پروژه‌های متنوعی با معماران بزرگی از جمله فرانسیس دل ویلار  و  فونتسره  کار کرد و در سال 1878 مدرک معماری خود را دریافت کرد.

گائودی در سال 1883 مسئول ساخت یک کلیسای جامع در شهر بارسلونا به نام ساگرادا فامیلیا شد. همه‌چیز، از طرح گرفته تا کار ساخت، قبل از آمدن گائودی آغاز شده بود، اما او طراحی کلیسا را به‌طور کامل تغییر داد و سبک منحصر به‌فرد خود را در ساخت به کار گرفت و پس از سال 1910 تقریباً تمامی پروژه‌های خود را با هدف تمرکز ویژه بر کلیسای ساگرادا فامیلیا رها کرد. کار بر روی این پروژه از سال 1883 آغاز شده بود و تا زمان مرگش دهم ژوئن 1926، همچنان ادامه پیدا کرد. در زمان مرگ گائودی تنها یک مناره از چهار مناره‌ی کلیسا ساخته شده بود. قرار است تا کار ساخت کلیسا در سال 2026، به مناسبت صدمین سال درگذشت وی، به پایان برسد.

از آثار مهم و مشهور اوکاخ اسقف‌های اعظم کلیسای مسیحیت و کازا د لوس بوتینس (Casa de los Botines)، کازا کالوِت (Casa Calvet) ، دو آپارتمان کازا باتیو و کازا میلا  می باشند که ویژگی‌های منحصر به فرد سبک گائودی را به نمایش می‌گذارند.

 

هنرمند: پل جن کینز (2012-1923)

عنوان­ اثر: پدیده کلاه­خود­ سائول (1975م)

تکنیک­:­ آبرنگ

ابعاد: 77*106 سانتیمتر

محل نگهداری: موزه جهان نما 

پل جنکینز"Paul Jenkins نقاش اکسپرسیونیست انتزاعی آمریکایی بود ،که در دوازدهم ژوئیه 1923 در کانزاس سیتی متولد شد.  در سال های جوانی با "فرانک لوید رایت" معمار معروف ملاقات کرد و علاقه اش به نقاشی را با "توماس هارد بنتون" در میان گذاشت. مدتی به اروپا سفر کرد و در پاریس اقامت داشت . در طول دوره کاری اش با هنرمندانی همچون "مارک روتکو"، "جکسون پولاک"، "لی کراسنر" و "بارنت نیومن" در ارتباط بود. آثار اولیه جنکینز به شیوه ی رنگ روغن روی بوم انجام می شد و در ادامه کارهای وی بر روی کاغذ با جوهر،آبرنگ و اکریلیک تغییر پیدا کرد.

در سال های 1959 و 1960 تحت تأثیر نظریه های رنگ گوته ، وی شروع به نامگذاری آثار خود با واژه «پدیده» به دنبال یک کلمه یا عبارت کلیدی نمود. وی با استفاده از چاقوی عاج به عنوان یک ابزار کلیدی در هدایت رنگ ها به خلق آثار نقاشی متعددی با آزمایش جریان رنگ ، ریختن رنگدانه با ضخامت های مختلف و با پوشش خطی سفید نمود.

 

هنرمند کامیل پیسارو ( 1903 - 1831 )/نقاش دانمارکی- فرانسوی

عنوان اثر: بدون عنوان 

تکنیک: آبرنگ روی مقوا

محل نگهداری: موزه جهان نما

کامیل پیسارو  نقاش دانمارکی ـ فرانسوی در دهم جولای 1830 در جزیره سنت توماس دانمارک بدنیا آمد. نقاش سبک امپرسیونیسم و پست امپرسیونیسم فرانسوی دانمارکی بود و از این جهت دارای جایگاه ویژه ای در تاریخ هنر است و تنها هنرمندی است که آثارش را در هر دو مکتب ارائه کرده است . پیسارو در نزد اساتید بزرگی چون گوستاو کوربه و ژان  باپتیست کورو نقاشی را فرا گرفت . بعدها  در سن 54 سالگی نقاشی به سبک مکتب نئو امپرسیونیسم را آموخت. پیسارو با پیروی از روش استاد خود، در اغلب آثارش(منظره ها) جاده یا کوچه را به نحوی نقاشی می کرد، که عمق بیشتری به صحنه بدهد. در سن یازده سالگی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت، هفده سالگی به سنت توماس نزد خانواده اش برگشت و در سال 1855، در سن 25 سالگی مجددا به پاریس رفت وتقریبا تا پایان عمر در فرانسه ماندگار شد.

او را استاد چهار نقاش بزرگ پست امپرسیونیسم از جمله ژرژ سورا، پل سزان، پل گوگن و ونسان ونگوگ می خوانند. پیسارو تنها هنرمندی است که آثار خود را در هر هشت نمایشگاه امپرسیونیست پاریس از سال 1874 تا 1886 به نمایش گذاشته است. رنوآر نقاشی پیسارو را انقلابی در هنر نقاشی نامید سال 1874 پیسارو به همراهی سزان یک نمایشگاه امپرسیونیستی ترتیب داد .

پل سزان او را پایه گذار مکتب امپرسیونیسم و پل گوگن او را به عنوان یک نقاش بزرگ وتاثیرگذار برای نسل های آینده خطاب میکرد. کامیل پیسارو در 13 نوامبر سال 1903 در پاریس درگذشت .

 

مارک شاگال (1985ـ1887)/ نقاش و هنرمند اهل بلاروس

عنوان اثر: تردستان 

تکنیک: لیتوگرافی (50/50)

ابعاد: 52*75سانتیمتر

محل نگهداری: موزه جهان نما

مارک شاگال در 7 ژوئیه 1887 در ویتبسک (بلاروس) روسیه متولد شد. شاگال نقاش برجسته فرانسوی ـ روسی و از پیشگامان سبک سوررئالیسم است. او به عنوان یکی از پیشروان هنر مدرن، در سبک‌های مختلف هنری کارکرد و تقریباً در تمامی رشته‌های تجسمی مانند نقاشی، تصویرگری کتاب، سرامیک، نقاشی روی شیشه، نقاشی بر روی دیوار، حکاکی روی فلزات، ترسیم، طراحی صحنه و لباس دست به خلق آثاری ماندگار زد.

شاگال با وجود آن که در دوران جنبش های هنری مختلفی فعالیت می کرد اما به طور کامل جذب هیچ یک از آنها نشد و سبک کودکانه منحصر به فردی را پیدا کرد که به مشخصه آثارش تبدیل شد. وی همچنان از رویاهای کودکی و افسانه پردازی های ذهنی خود که همگی ریشه در زادگاهش داشتند برای خلق آثارش استفاده می کرد که شاید هر مخاطبی، ارجاعات آنها را متوجه نشود اما به راحتی می تواند زبان تصویری ساده شاگال را درک کند. شاید به همین دلیل باشد که او را نقاش خیال ها و خاطره ها می دانند.

 

تحقیق و گردآوری: مریم شریفی