روز ملی خلیج فارس بهانه‌ای شد تا از میان اطلس‌های موجود در موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران نگاهی داشته باشیم به نام خلیج فارس در نقشه ایران. همانطور که از شواهد پیداست، اقلیم ایران و نام خلیج فارس در همه نقشه‌های کهن به کار رفته است.
کتاب اول:
-نسخه جامع اطلس جهان
-عنوان کتاب:THE TIMES ATLAS OF THE WORLD
comprehensive Edition
-پدیدآور: جان بارتولومیو (نقشه‌بردار اسکاتلندی قرن نوزدهم) John Bartholomew
-ناشر: Times books
-محل نشر: لندن (۱۹۷۷)
این کتاب به دستور ملکه الیزابت دوم به چاپ رسیده است. اولین نسخه آن در سال ۱۹۶۷ چاپ شده و کتاب موجود در این موزه، ویرایش پنجم این کتاب است که با اصلاح و تجدیدنظر در سال ۱۹۷۷ تجدید چاپ شده است.
کتاب دوم:
-عنوان کتاب: اطلس بزرگ یا کیهان‌گرافی بلاوی که در آن زمین، دریا و آسمان دقیقاً توصیف شده است
Le Grand atlas, ou cosmographie blaviane,en Laquelle est exactement descritte la terre, la mer, et le ciel
پدیدآور: Joan Blaeu (نقشه‌بردار هلندی قرن هفدهم)
ناشر: N.v Theatrum orbis Terrarum
محل نشر: آمستردام (۱۹۶۷)
کتاب سوم:
-عنوان کتاب: نقشه‌های باستانی و تاریخی ایران (Atlas of ancient & historical maps of Iran)
-ناشر: مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب
-محل نشر: تهران (۱۹۷۶/۱۳۵۵)
بطلمیوس منجم و جغرافیدان مشهور سده دوم میلادی، نخستین کسی است که در اطلسی که به "نقشه جهان بطلمیوس" مشهور است، ۳۶ نقشه از نقاط مختلف جهان تهیه کرده است. رساله و اطلس وی در زمینه نقشه‌نگاری نشان‌دهنده دانش جغرافیا در زمان خود است.
این رساله در قرن دوم پس از میلاد در امپراتوری روم تدوین شد که در اصل در حدود ۱۵۰ سال پس از میلاد توسط بطلمیوس به زبان یونانی در اسکندریه مصر نگاشته شد. این اطلس بازبینی شده نسخه‌ای از کار مارینوس صوری است که اکنون مفقود شده است و با استفاده از آگاهی‌های بیشتری از فرهنگ جغرافیایی ایرانیان و امپراتوری روم و اصول تازه یافته شده تدوین شده است.
ترجمه آن در قرن نهم به زبان عربی و در اوایل قرن پانزدهم (۱۴۰۶) به زبان لاتین انجام شده است که در دانش و سنت‌های نقشه‌کشی در آن زمان تأثیر و نفوذ در خلافت قرون وسطی و نیز رنسانس جغرافیایی اروپا بی تأثیر نبوده است.
نتیجه کار بطلمیوس شامل یک نقشه یکپارچه بزرگ از کل جهان با جزئیاتی کمتر، و سپس به صورت جداگانه، نقشه‌های منطقه‌ای دقیق‌تر با توضیح بیشتر است.
گردآوری: پروانه احمدی
عکس: محمدجواد زیدآبادی