به مناسبت 10 اردیبهشت؛
خلیج فارس؛ امتداد یک میراث

نام خلیج فارس میراث معنوی این سرزمین به شمار می‌آید که ریشه در تمدن ایرانی دارد و قرن‌های متمادی است که بر این گستره آبی سایه افکنده و هزاران سال است که جهانیان، این خلیج را با نام خلیج فارس می‌شناسند.

نام خلیج فارس میراث معنوی این سرزمین به شمار می‌آید که ریشه در تمدن ایرانی دارد و قرن‌های متمادی است که بر این گستره آبی سایه افکنده و هزاران سال است که جهانیان، این خلیج را با نام خلیج فارس می‌شناسند. 
 
 
پیشینیان در نامگذاری سرزمین‌ها، رودها، کوه‌ها و دریاها، اصولی را رعایت نموده و به کار برده‌اند و دریاها همیشه به نام کشور و سرزمینی که در مجاورت و پیرامون آن قرار داشته‌اند، نامیده شده‌اند مانند اقیانوس هند، دریای چین، خلیج مکزیک، خلیج فارس و ... .
 
 
قدیمی‌ترین نام خلیج فارس به موجب یکی از کتیبه‌های آشوری «نارمَهَ تو» (Nar Marratu) به معنای «رود تلخ» است که آشوریان پیش از تسلط آریایی‌ها بر فلات ایران، بر آن نهاده بودند.
 
 
در سنگ‌نبشته معروف داریوش هخامنشی در تلّ المسحوته یا المسخوته مصر نیز در عبارت، «درایه تیه هچا پارسا آیی تی» (draya tya haca parsa aity) یعنی «دریایی که از پارس سر می‌گیرد» نام دریای پارس آمده است. 
 
 
فلاویوس آریانوس تاریخ‌نگار یونانی که در سده دوم قبل از میلاد می‌زیسته، نام لاتین «پرسیکون کاایتاس» (Persikon Kaitas) را که ترجمه دقیق و درستی از خلیج فارس است را بر آن نهاده که این اصطلاح در کتاب‌های لاتین هم آمده است.
 
 
در کتاب‌های جغرافیایی لاتین از جمله کتاب «اطلس جغرافیای جهان» که جزو آثار شاخص موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران می‌باشد، خلیج فارس به لاتین «مار یا ماره پرسیکوم» (Mare persicum) نوشته شده که همان دریای پارس است.
 
 
بنابراین، با توجه به منابع تاریخی به جای مانده از سده‌های قبل از میلاد مسیح تا دوره اسلامی و عصر حاضر، این خلیج، همیشه در تمام نقشه‌ها و نوشته‌های مورخان «پارس» نامیده شده است. نامی که تنها میراث تاریخی و اسنادی این سرزمین نیست، بلکه باید آن را میراث زبانی هم دانست که با هم هویت منطقه‌ای را می‌سازد و امروز منطقه را با گذشته‌هایش پیوند می‌دهد و آن را در امتداد تاریخی پایدار می‌سازد.
 
 
عنوان کتاب: اطلس جغرافیای جهان (Atlas des Grossen Kurfursten)
انتشارات اشتوتگارت آلمان (۱۹۷۱)
ابعاد: ۵۷*۸۲ سانتی‌متر
محل نگهداری: موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران
 
 
جالب است بدانید که این اطلس به لحاظ قطع، بزرگترین کتاب لاتین موزه کتابخانه اختصاصی محسوب می‌شود.
 
 
 
 
 
 
 
 
پژوهش و گردآوری: مریم شریفی
عکس: محمدجواد زیدآبادی