دومین جلسه مراسم اعطای گواهینامه شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی، صبح امروز دوشنبه ۲۲ دی ۹۹ در محل تالار آبی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار شد.
بهگزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران و به نقل از خبرنگار میراثآریا، در این نشست که با حضور دکتر علیاصغر مونسان وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی برگزار شد، معاون صنایعدستی کشور، جمعی از استانداران، تعدادی از فرمانداران، شهرداران، مدیران کل ستادی و استانی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و جمعی از هنرمندان و فعالان حوزه صنایعدستی حضور داشتند و گواهینامه ۱۵ شهر و روستا به مسئولان استانی ارائه شد.
پویا محمودیان معاون صنایعدستی کشور در صحبتهای خود ضمن خیرمقدم به دکتر مونسان و سایر مهمانان این نشست، گفت: «سخن از جغرافیای گوهر ایران است، به هر سو که مینگریم در این سرزمین هنر است و هنر، قریحه ایرانیان در طول تاریخ همواره مورد توجه هنردوستان بوده است.»
او گفت: «سابقه و تاریخ صنایعدستی در کشور بسیار بالا است و با این پشتوانه قدرتمند بر بام بلند شهرها و روستاهای جهانی صنایعدستی ایستادهایم.»
محمودیان اضافه کرد: «این صناعت پویا مرزها را در نوردیده و همچنان ایران خورشید فروزان سپهر شهرها و روستاهای جهانی صنایعدستی است و در داخل کشور نیز شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی ایران تعداد بسیار بالایی است.»
او گفت: «وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی موظف به ایجاد شهرهای ملی صنایعدستی است. از تیرماه سال جاری چهارمین شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی برگزار شد و در این شورا پروندههای مختلف را بررسی کردیم که هفته گذشته ۱۴ شهر و روستا و در این جلسه ۱۵ شهر روستا بهعنوان شهر و روستاهای ملی صنایعدستی اعلام خواهد شد.»
حدادعادل: توجه به صنایعدستی به تقویت همبستگی ملی کمک میکند
غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز که بهعنوان مهمان ویژه در این جلسه حضور یافته بود، در سخنانی گفت: «اهمیت این جلسه از آن جهت است که بعد از یک سال است که تقریبا کرونا در کشور آمده و گردشگری را نیز تا حد زیادی دچار مشکل کرده و با توجه به ارتباط گردشگری با صنایعدستی، برگزاری این جلسه و ثبتهایی که انجام شده اهمیت بسیار زیادی دارد.»
او گفت: «ما دو نوع صنعت داریم، صنعت جدید و صنایعسنتی و یا همان صنایعدستی، وقتی صحبت از صنعت میشود اذهان متوجه صنایع جدید میشوند در حالی که سهم صنایعدستی و هنرهای سنتی را در پیشرفت و رونق را نباید فراموش کنیم.»
حداد عادل اضافه کرد: «صنایعدستی در هر کشور و خصوصا در کشور ما نماد هویت فرهنگی است، وقتی به این هنر نگاه میکنیم نوعی احساس آشنایی و انس با این هنرها داریم. صنایعدستی ما از جنس معماری سنتی ما است و برخواسته از متن تاریخ ما است و خصلت مردمی دارد. زبان صنایعدستی ما که زبان هنر ایرانی اسلامی است یک زبان آشنا بین مردم ایران است و از هر جایی که عرضه شود نیاز به ترجمه ندارد.»
او افزود: «این بیت شعر را میتوان برای صنایعدستی ایرانی اسلامی بخوانم که آن کس که ز شهر آشنایی است / داند که متاع ما کجایی است. این جلوه روح اسلامی و ایرانی در طول تاریخ است که در روح صنایعدستی ما متبلور شده است. ضمن این که یکی از ویژگیهای صنایعدستی این است که از فناوری نرم بهره میبرد و با محیط زیست سازگار است و آثار مخرب بر محیط زیست ندارد.»
حدادعادل در ادامه گفت: «صنایعدستی نه تنها با محیط زیست سازگار است بلکه حتی از دورریختنیها میتوان صنایعدستی تولید کرد. بسیاری از چیزهایی که امروز دور ریخته میشود از طریق صنایعدستی میتواند تبدیل به یک کالای ارزشمند شود.»
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: «برخی از صنایعدستی فوقالعاده پیچیده است. بهعنوان مثال صنعت فرش با وجود قدمت تاریخی بسیار پیچیده است. در حال حاضر نیازمند معرفی بهتر، عرضه گستردهتر و حمایت بیشتر از صنایعدستی هستم و نیازمند این هستیم که صنایعدستی را اقتصادیتر کنیم. این مهمترین کمک به مردم مناطق محروم است و به جای این که مردم مناطق محروم را با یارانه اداره کنیم باید کمک کنیم تا مردم مناطق محروم از طریق صنایعدستی امرار معاش کنند که این موضوع با گسترش ورونق گردشگری نیز ارتباط ویژهای دارد.»
این مقام مسئول اضافه کرد: «یکی از موضوعات مهم در صنایعدستی جوانگرایی است. این موضوع جوانگرایی که مقام معظم رهبری در سیاست بر آن تاکید دارند در صنایعدستی نیز اهمیت فراورانی دارد از این رو باید بتوانیم شرایط انتقال هنر صنایعدستی را از نسل گذشته به نسل جوان فراهم کنیم.»
او ادامه داد: «صنایعدستی نیازمند ارز خارجی نیست اما مولد ارز است و از این لحاظ در اقتصاد مقاومتی کمنظیر است. ضمن این که گردشگران خارجی نیز علاقه فراوانی به صنایعدستی ایرانی دارند.»
حداد عادل خاطرنشان کرد: «یکی از تلاشهای دشمنان ایجاد خدشه در همبستگی ملی ایرانیان است و صنایعدستی یکی از مهمترین موضوعاتی است که میتواند به همبستگی ملی کمک کند.»
استاندار تهران: صادرات صنایعدستی تهران ۴۰ میلیون دلار ارزآوری داشته است
انوشیروان محسنی بندپی استاندار تهران نیز در این نشست در سخنانی گفت: «استان تهران بهعنوان قلب ایران دارای اهمیت زیادی است و ظرفیتهای بالایی در حوزه صنایعدستی دارد.»
او گفت: «در استان تهران اقوام مختلف کشور زندگی میکنند که همین مسئله باعث شده تا شاهد رشتههای مختلف صنایعدستی باشیم و شهرهای مختلف این استان ظرفیتهای زیادی در حوزه صنایعدستی و رشتههای گوناگون دارند.»
محسنی بندپی گفت: «در استان تهران ۱۵هزار هنرمند صنایعدستی فعالیت دارند و ۶۰۰ فروشگاه صنایعدستی در این استان وجود دارد که تعدادی از آنها نشان اعتماد دریافت کردهاند.»
استاندار تهران به صادرات صنایعدستی در این استان اشاره کرد و افزود: «از محل صادرات صنایعدستی در این استان، ۴۰میلیون دلار ارزآوری داشتیم.»
او سپس به ثبت ملی ورامین بهعنوان شهر ملی شیشه و آبگینه اشاره کرد و افزود: «۱۵۰ صنعتگرحرفهای در شهر ورامین که بهعنوان شهر شیشه و آبگینه ثبت ملی شده است، در حال فعالیت هستند.»
محسنی خاطرنشان کرد: «بعد از ثبت ملی ورامین، ساخت المان شیشه، احداث بازارچه صنایعدستی، استانداردکردن آموزشها و نیز برگزاری نشستهای تخصصی را تعهد دادهایم و با جدیت آنها را دنبال میکنیم.»
استاندار قم: استقرار بازارچه گوهر سنگ و عقیق در ورودی شهر قم
بهرام سرمست استاندار قم با اشاره به ظرفیتهای موجود در این استان گفت: «هزار کارگاه تولید زیورآلات و سنگتراشی در استان فعال است و ۱۲۰۰ هنرمند نیز در هنر انگشتر مشغول به فعالیت هستند.»
او ادامه داد: «معادن سنگهای نیمهقیمتی، بازارهای زیورآلات و حضور بیش از ۲۰ میلیون زائر خارجی و داخلی از حمله ظرفیتهای استان قم بهشمار میآید.»
سرمست با اشاره به طی شدن مراحل ثبت ملی قم به عنوان شهر انگشتر تصریح کرد: «تمامی اقدامات و مصوبات لازم برای این ثبت ملی در حال انجام است و شرح وظایف هر کدام از دستگاههای مربوط به آنها ابلاغ شده است.»
استاندار قم درباره راهاندازی بازارچههای صنایعدستی در استان گفت: «مجتمع شمسه با ۳۰۰ باب مغازه برای این منظور در نظر گرفته شده است. همچنین تسهیلاتی از بانک شهر برای هنرمندان اخذ کردهایم.»
او افزود: «در کمیته معادن استان نیز درباره استقرار بازارچه گوهر سنگ و عقیق در ورودی شهر برای عرضه محصولات و سوغات قم تصمیماتی اخذ شده است.»
سرمست همچنین به تکالیف ابلاغ شده به شهرداری برای بهکارگیری المانهای شهر انگشتر در تبلیغات شهری و اخذ تسهیلات برای هنرمندان استان از بنیاد برکت اشاره کرد.
استاندار قم در پایان ابراز امیدواری کرد که این شهر ملی در آینده موفق به دریافت ثبت جهانی نیز شود.
استاندار کرمانشاه: ۲۵هزار هنرمند فعال و ۲۸۸ کارگاه صنایعدستی در استان کرمانشاه
هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه از زحمات و حمایتهای دکتر مونسان تشکر کرد و در ادامه گفت: «لازم است یادی کنم از سردار دلها و قهرمان ملی ایران که نماد و الگوی ۸۰ میلیون ایرانی است.»
او کرمانشاه را استانی ثروتمند عنوان کرد و افزود: «حوزه گردشگری و میراثفرهنگی جزو این ثروت محسوب میشود و مقام معظم رهبری نیز از کرمانشاه به عنوان سینه ستبر و چهره زیبای ایران اسلامی نام برده است.»
استاندار کرمانشاه با اشاره به ۴۲۰۰ اثر تاریخی استان گفت: «این تعداد اثر تاریخی به همراه مناظر طبیعی و صنایعدستی نشانگر پتانسیلهای موجود در استان است.»
بازوند اقدامات انجام شده در اورامانات و ثبت جهانی بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر مربع را اقدامی ارزشمند، شایسته و ماندگار در دولت تدبیر و امید عنوان کرد.
او به اشتغال ۲۵ هزار هنرمند در حوزه صنایعدستی اشاره کرد و افزود: «در استان ۲۸۸ کارگاه فعال است و ۱۲هزار نفر در این کارگاهها مشغول به فعالیت هستند.»
استاندار کرمانشاه درباره ثبت ملی تنبور در دالاهو با قدمت ۶ هزار ساله گفت: «تنبور در این منطقه جزو لاینفک هر آیینی اعم از غم یا شادی است. راهاندازی خانه تنبور با مساحت ۳ هزار مترمربع در شهرستان دالاهو از جمله اقدامات صورت گرفته است که تا پیش ازشیوع کرونا میزبان جشنوارههای متعدد بود.»
او همچنین از زحمات تمامی افرادی که در ثبت ملی تنبور دالاهو نقش داشتند تشکر کرد.
استاندار آذربایجان شرقی: طراحی شهرک صنایعدستی و گردشگری به مساحت ۵ هکتار در مجاورت شهر تبریز
محمدرضا پورمحمدی استاندار آذربایجان شرقی در مراسم اعطای گواهینامه شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی گفت: «شهرک صنایعدستی و گردشگری به مساحت ۵ هکتار در مجاورت شهر تبریز طراحی شده و تاکنون ۱۵ میلیارد تومان برای ایجاد زیرساختها هزینه شده است.»
او افزود: «ثبت شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی به رونق و توسعه بخش گردشگری کمک میکند. بحث صنایعدستی و رشتههای بومی در استانها از افتخارات کشور بوده و نشاندهنده آداب، رسوم و فرهنگ است که به اشتغالزایی نیز کمک میکند.»
پورمحمدی تصریح کرد: «در استان آذربایجان شرقی بیش از ۱۳ هزار هنرمند دارای پروانه در ۸۵ رشته صنایعدستی فعالیت میکنند، ۱۳ نشان بینالمللی مرغوبیت صنایعدستی توسط هنرمندان استان کسب کردیم که از این تعداد شش نشان در رشته ورنیبافی است.»
استاندار آذربایجان شرقی گفت: «۱۸۳ نشان ملی مرغوبیت صنایعدستی توسط هنرمندان استان اخذ شده که ۴۶ نشان در رشته ورنیبافی و ۹ نشان در رشته چاپ باتیک است.»
پورمحمدی با اشاره به ثبت ملی شهر اهر به عنوان ورنی بافی و شهر اسکو به عنوان چاپ باتیک بیان کرد: «ورنیبافی یکی از رشتههای مهم استان بعد از قالیبافی است، هنر ورنیبافی در سال ۸۸ به عنوان میراث معنوی ثبت ملی شد. این رشته عمدتا در شهرها و روستاهای منطقه ارسباران وجود دارد. در استان آذربایجان شرقی ۴۴هزار نفر عشایر کوچ رو زندگی میکنند که ۱۰ درصد با هنر ورنیبافی آشنا هستند.»
او در خصوص چاپ باتیک گفت: «صنعت دوم ما که ثبت ملی شده چاپ باتیک شهر اسکو است که مختص آذربایجان شرقی است و در سال ۱۳۸۹ به عنوان میراث معنوی ثبت شده و ۲۰۰ هنرمندان دارای پروانه در این زمینه فعالیت میکنند.»
استاندار آذربایجان شرقی تصریح کرد: «چاپ باتیک به کشورهای آذربایجان، ترکیه و ترکمنستان صادر میشود و میزان صادرات سالیانه بیش از ۴ میلیون دلار است.»
پورمحمدی در خصوص بازارچههای صنایعدستی استان گفت: «در شهر اسکو بازارچه صنایعدستی افتتاح شده و در اهر هم بازارچه صنایعدستی با ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی در حال تکمیل شدن است.»
استاندار بوشهر: بافت قدیمی ۳۸ هکتاری بوشهر احیا میشود
عبدالکریم گراوند استاندار بوشهر گفت: «قدمت استان و شهر بوشهر به دوران ساسانی باز میگردد، درون شهر یک بافت قدیمی ۳۸ هکتاری داریم که در دولت تدبیر و امید طی دو سال گذشته حدود ۱۴۰ میلیارد تومان برای آن هزینه شده و آن را احیا کردیم.»
او افزود: «در این بافت قدیمی سرای صنایعدستی در عمارت رفعتی راهاندازی شده برای حدود ۲۵ نفر اشتغال ایجاد کرده است، ظرفیت فوقالعادهای در حوزه صنایعدستی و گردشگری جنوب استان آماده و فراهم شده است.»
استاندار بوشهر با بیان اینکه بیش از هزار نفر در حوزه صنایعدستی در استان بوشهر فعال هستند، تصریح کرد: «صنایعدستی استان شامل گبهبافی، عبابافی و... است. هنر عبابافی متعلق به بوشهر و شهرستان دشتی است و خوشبختانه این صنعت طی دو سال گذشته احیا شده و در روستای بحیری نیز فعال است.»
گراوند بیان کرد: «شهر آبپخش از توابع شهرستان دشستستان به عنوان شهر حصیربافی ثبت ملی شده است، این آثار امروزه خریداران زیادی دارد و در استان نیز حدود ۳۴ هزار هکتار نخلستان داریم.»
استاندار مرکزی: تمامی شهرستانهای استان مرکزی دارای بازارچههای دائمی صنایعدستی است
علی آقازاده استاندار مرکزی گفت: «در دوران دکتر مونسان در وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شاهد تحولات خوب و مثبتی بودیم حتی در یک سال اخیر نیز با وجود محدودیتهای کرونا اقدامات ارزندهای از سوی این وزارتخانه انجام شد.»
او افزود: «استان مرکزی با وجود اینکه یک استان صنعتی محسوب میشود دارای جاذبههای متعدد گردشگری، میراثفرهنگی و ملی است، مجموعه سایت تاریخی زادگاه و منزل امام خمینی (ره) به عنوان یکی از مراکز مهم گردشگری کشور مطرح است و تا قبل از ویروس کرونا بازدیدکنندگان بسیاری داشته است.»
استاندار مرکزی در خصوص آثار مهم میراثفرهنگی استان گفت: «مجموعه فرهنگی تاریخی بازار اراک، بازار تاریخی ساوه و مسجد هزار ساله جامع ساوه از جمله میراثفرهنگی استان مرکزی است.»
آقازاده تصریح کرد: «شهر زیرزمینی تفرش طی دو سال اخیر کشف شد و امیدواریم به عنوان جاذبه گردشگری در ایران و جهان مطرح شود.»
او در خصوص بازارچههای صنایعدستی استان گفت: «در همه شهرستانهای ۱۲گانه استان مرکزی بازارچههای دائمی صنایعدستی راهاندازی شده است. روستای سمقاور با حدود ۸۵ کارگاه منبت و مبلسازی و ۳۵۰ هنرمند شناسنامهدار صنایعدستی ثبت ملی شده است، در این روستا شاهد مهاجرت معکوس هستیم و طی سالهای اخیر شاهد برگشت روستاییان و هنرمندان بودیم.»
نماینده سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی: سهم میراثفرهنگی و گردشگری در مجلس کم است
حبیبالله دهمرده نماینده سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیتهای موجود در استان گفت: «استان سیستان و بلوچستان در ابعاد مختلف گردشگری، میراثفرهنگی و صنایعدستی دارای پتانسیل است. شهر سوخته که ۵هزار سال قبل از میلاد مسیح به وجود آمده و اولین جراحی مغز در آن انجام شده است گوشهای از پتانسیلهای این استان پهناور است.»
او افزود: «برای نمایان شدن این زیرساختها تا جایی که مقدور باشد زیرساختها را در استان مهیا خواهیم کرد و از ظرفیتهای بخش خصوصی نیز برای بالفعل شدن این ظرفیتها و استعدادها استفاده خواهیم کرد.»
دهمرده در پایان سهم گردشگری و میراثفرهنگی را در مجلس شورای اسلامی کم دانست و بر تقویت آن تاکید کرد.
شهردار مشهد: ۱۲۴ میلیون دلار صادرات گوهر سنگ در سال گذشته
محمدرضا کلایی شهردار مشهد به معرفی مشهد بهعنوان شهر جهانی گوهر سنگاز سوی شورای جهانی صنایعدستی در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: «بیش از ۹۰ درصد واحدهای سنگتراشی کشور و ۸۵ درصد واحدهای ساخت زیورآلات در شهر مشهد هستند.»
او با اشاره به اینکه با همکاری ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اقدامات متعددی آغاز شده است، افزود: «برگزاری موزهها، تورها، نمایشگاهها و بازارچههای تخصصی، استفاده از المانهای تبلیغاتی در شهر، همکاری با آموزش پرورش برای راهاندازی هنرستانهای تخصصی، برگزاری نمایشگاه بینالمللی بعد از چندین سال از جمله این اقدامات بوده است.»
کلایی گردش مالی صادرات گوهرسنگها را در سال گذشته ۱۲۴ میلیون دلار اعلام کرد و گفت: «با کمک ایمیدرو بازارچه گوهرسنگها را تا یک ماه آینده راهاندازی میکنیم که کمک بسیاری خواهد کرد.»
شهردار مشهد از ساخت شهرک صنعتی گوهرسنگها با همکاری وزارت صمت و به سرانجام رساندن برندینگ را دو برنامه دارای اولویت استان عنوان کرد و افزود: «ما بخش زیادی از پتانسیل بالقوه را در اختیار بازار شرق آسیا گذاشتهایم که باید این سهم را با انجام کارهای بیشتر روی موضوع برندینگ بازپس بگیریم.»
نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی: هنر خامهدوزی با تلاش وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و هنرمندان احیا شده است
محمد سرگزی نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی گفت: «شهر ادیمی به عنوان شهر ملی صنایعدستی خامهدوزی سیستان و بلوچستان ثبت ملی شده است.»
او افزود: «خامهدوزی از گذشتههای دور در استان وجود داشته و با هنر پارچه و ابریشمبافی تلفیق شده است. پژوهشها و مطالعات در خصوص این هنر نشان میدهد کارگاههای متعددی در سیستان و بلوچستان مشغول به ابریشمبافی بودند و از هنر خامهدوزی نیز در آن استفاده میکردند.»
سرگزی تصریح کرد: «این هنر سالیان زیادی به فراموشی سپرده شده بود، اما به همت وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و هنرمندان سیستانی احیا شده است.»
نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: «برای ارتقای استان باید حمایتهای بیشتری در حوزههای فرهنگی، میراثفرهنگی و صنایعدستی انجام شود، امیدواریم با ثبت شهر ادیمی به عنوان شهر خامهدوزی بتوانیم این هنر را به مردم بیشتر بشناسانیم.»
فرماندار شهرستان بیرجند: ایجاد مرکز آفرینشهای هنرهای سنتی در دستور کار دبیرخانه روستای جهانی خراشاد قرار دارد
علی ناصری فرماندار شهرستان بیرجند ضمن تشکر از دکتر مونسان برای ثبت جهانی روستاها و شهرهای ملی صنایعدستی گفت: «در خراسان جنوبی چهار اثر باغ و عمارت تاریخی اکبریه، بیابان لوت، قنات بلده فردوس و روستای خراشاد ثبت جهانی شده است.»
او افزود: « روستای جهانی خراشاد به عنوان روستای جهانی حولهبافی سنتی نیز ثبت ملی شده است.»
ناصری تصریح کرد: «با تلاشهای دولت تدبیر و امید تعداد گردشگران خارجی استان که در سال ۹۲ به ۲۰۰ گردشگر هدفمند میرسید، در سال ۹۸ به ۱۳ هزار گردشگر هدفمند خارجی افزایش پیدا کرد.»
فرماندار شهرستان بیرجند با اشاره به افزایش تعداد هنرمندان فعال صنایعدستی، بیان کرد: «در سال ۹۲ حدود ۲هزار هنرمند فعال صنایعدستی داشتیم اما اکنون به ۱۰هزار هنرمند فعال افزایش پیدا کرده که از این تعداد ۳هزار هنرمند فعال در سال گذشته بیمه شدند.»
ناصری در خصوص اثرات ثبت جهانی روستای خراشاد گفت: «با احیای هنر ۳۰۰ ساله حولهبافی سنتی در این روستا تعداد کارگاههای انفرادی ۲۹۰ درصد، مشاغل خانگی ۱۵۰ درصد، اشتغال ۲۴۵ درصد افزایش پیدا کرده است.»
او افزود: «بعد از ثبت جهانی روستای خراشاد شاهد ۲۵ کارگاه گروهی و ۲۵۰۰ کارگاه انفرادی هستیم.»
فرماندار شهرستان بیرجند در خصوص برنامههای دبیرخانه روستای جهانی خراشاد گفت: «از جمله برنامههای دبیرخانه میتوان به ایجاد مرکز آفرینشهای هنرهای سنتی به عنوان هنرستان هنرهای سنتی، تشویق سرمایهگذار خارجی، راهاندازی بازارچه دائمی صنایعدستی، ایجاد کمپ گردشگری و هتل سنتی اشاره کرد.»