تصویر عمارت آیینه‌خانه در اوایل حکومت قاجار (زمان محمدشاه)

تکنیک: چاپ سنگی (لیتوگرافی)

محل نگهداری: گنجینه کاخ صاحبقرانیه

کاخ آیینه‌خانه نقطه مهم شهری در اصفهان بود که قرن ۱۶ میلادی به فرمان شاه عباس دوم صفوی در امتداد ضلع جنوبی زاینده‌رود و حد فاصل پل جوئی و پل خواجو ساخته شد.

عمارت آیینه خانه مشتمل بر تالاری شگفت بود که شانزده ستون دوازده متری از چوب سدر طاق مجلل آن را نگاهداری می کرد و ترتیب چوب‌بست طاق آن نیز مانند چهلستون بود.

چهار ستون مرکزی این عمارت بر روی چهار پایه سنگی حجاری شده به شکل چهار شیر بود که گوشه های حوض وسط تالار قرار داشت و از دهان چهار شیر مجاور حوض، آب به داخل حوض وارد می‌شد. 

نمای تالار آیینه خانه به سمت شمال رودخانه زاینده رود بود و یک سالن بزرگ بعد از ایوان با گنبدی زیبا داشت که از دو طرف به وسیله درهای نقاشی و پنجره های مشبک مسدود می‌شده و اطراف آن اتاق‌های دیگری بوده است. کف عمارت از تخته سنگ‌های بزرگ مفروش بوده که به وسیله پلکان‌های سنگی به نهری سنگی در دورتادور عمارت منتهی می‌شد.

تزئینات این عمارت شامل قاب‌های مزین، کتیبه ها، نقاشی‌ها، طلاکاری‌ها و تزئینات بلورین بوده است و همه دیوارها و سقف آن از آینه‌هایی تزئین می‌شده که یکپارچه بوده‌اند و طول آنها از یک متر و نیم تا دو متر و نیم و عرض آنها کمتر از یک متر نبوده است.

تخت شاه عباس دوم در این کاخ بر روی تخت سنگی بزرگ مرمری مانند آیینه صیقلی به طول هفت متر و عرض بیش از سه متر قرار داشته که موج‌های طبیعی بر جلوه آن می‌افزوده است.

سال ۱۲۷۰ به دستور مسعود میرزا ظل السلطان (پسر ناصرالدین شاه و حاکم اصفهان) این عمارت تخریب شد.

پژوهش و گردآوری: پروانه اسکاش