نام هنرمند: ابوتراب غفاری

موضوع اثر: پرتره ناصرالدین شاه

تکنیک: نقاشی آبرنگ

سبک: مینیاتوری

ابعاد: 46*54 سانتی متر

دوره : قاجاریه

شماره ثبت ملی:  556  مورخ 17/11/95

آثار  بسیار ارزشمندی از خاندان قاجار در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران وجود دارد، یکی از این آثار تابلویی بسیار نفیس و کمتر دیده شده از هنرمند نامی کشورمان "ابوتراب غفاری" است. این تابلو در گنجینه کاخ صاحبقرانیه قرار دارد و در تاریخ 17/11/1395در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. در این تابلو مشاهده می کنید " ابوتراب غفاری "با تبحر پرتره نیم تنه "ناصرالدین شاه" را در کادر بیضی به اندازه 46*54 سانتی متر به تصویر کشیده است و امضای اثر پایین تصویر قرارگرفته که بدین صورت نوشته شده: (با رقم ابوتراب غفاری 1299 ). در این نقاشی"ناصرالدین شاه" با لباس رسمی، تشریفاتی و کلاه مشکی جواهر نشان پردار دیده می شود. بر روی لباس جواهرات مخصوص خاندان قاجاری و" نشان اقدس"، از نشان های سلطنتی دوره قاجاریه را می توان دید.

- ابوتراب غفاری:  

"ابوتراب غفاری" از هنرمندان دوره قاجار بود که در نقاشی، نگارگری و چهره پردازی مهارت داشت. او برادر بزرگ "کمال الملک غفاری" و شاگرد و برادر زاده "صنیع الملک" نقاش باشی دربار ناصری بود.

در سال 1279 ه.ق در کاشان متولد شد و پس از مدتی از کاشان به تهران عزیمت نمود و در "مدرسه دارالفنون" به فراگیری نقاشی و زبان فرانسه مشغول شد و با توجه به استعدادی که در نقاشی داشت به زودی در این رشته پیشرفت شایان توجه ای کرد و  بیشتر به شبیه سازی چهره پرداخت. اغلب در کارهای خود از نقوش چین و چروک و یا نقطه پردازی استفاده کرده است و اکثر چهره هایی که از او باقی مانده  سه رخ و یا تمام رخ اند.

نقاشی و یا تصاویر سیاه قلم او بسیار دقیق و ظریف کار شده اند. کارهای او بیشتر فضاهای مذهبی و مناظر دیوانی همچنین چهره شخصیت های داخلی و خارجی بود. او نقاشی های آبرنگ بی نظیری خلق کرده است همچنین چندین اثر بی تاریخ از او در مجموعه های خصوصی و یا درکتاب های چاپ سنگی موجود است. ابوتراب غفاری از نقاشان برجسته زمان خود بود.

پژوهش و گردآوری: سهیلا اسدی