عنوان کتاب: مسجد جامع اصفهان(Masjed-e jame’ Esphahan)  

تهیه شده از طریق فتوگرامتری توسط شرکت سهامی نقشه برداری رصد تهران

سال نشر: 1352 شمسی- 1973 میلادی

مسجد جامع اصفهان در سال ۲۰۱۲ (طی نشست سی و ششم) به ثبت جهانی رسیده است.

تاریخچه مسجد جامع اصفهان:

مسجد جامع اصفهان از مهم ترین و قدیمی ترین بناهای تاریخی ایران است که با نام های مسجد عتیق و مسجد جمعه نیز شناخته می شود. این مسجد بناهای متعددی را در خود جای داده که از جمله آنها می توان به صحن چهار ایوانی، شبستان ها، مدرسه مظفری، گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، محراب اولجایتو، چهار ایوان معروف صاحب، استاد، شاگرد، درویش و ... اشاره کرد.

مسجد جامع را قدیمی ترین بنای تاریخی اصفهان می دانند و برخی بر این باورند که سنگ بنای این ساختمان بر روی سازه ای از دوران ساسانیان گذاشته شده است. بیشتر بنای کنونی مسجد به دوران سلجوقیان تعلق دارد و نشانه هایی از ساخت و ساز و اصلاحات در طول زمان به چشم می خورد. مسجد جامع تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته و در اثر آتش سوزی و جنگ های متعدد و نا آرامی های دوران های مختلف آسیب ها و تعمیرات فراوانی را به خود دیده است. کاشی کاری های کم نظیر، مقرنس ها، گچ بری های مفصل، ستون های زیبا و کتیبه ها از جمله دیدنی های این بنا هستند و چشم بینندگان را به خود خیره می کنند.

سبک معماری:

سبک معماری مورد استفاده در ساخت مسجد جامع اصفهان رازی بوده است و بیشتر کارشناسان این اثر را منعکس کننده هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی اسلامی می دانند. سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است، اما تعمیرات و الحاقات آن به دوران‌های بعد به‌خصوص عصر صفویان مربوط می‌شود. گرچه در کاوش‌های باستان‌شناسی آثاری متعلق به دوران آل‌بویه و قرن سوم هجری باز می‌گردد. در همین کاوش‌ها آثار قبل از اسلام نیز کشف شده است. بخش‌های مختلف مسجد جامع اصفهان که در آخرین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو به فهرست جهانی افزوده شده است، نزدیک به دوهزار سال شکل گرفته‌ و طی این سال‌ها در حال مرمت یا بازسازی بوده است. در خصوص این بنای تاریخی که اکنون هزاران سال از ایجاد آن می‌گذرد، گفته می‌شود مهم‌ترین طرح‌های توسعه مسجد تاریخی اصفهان در دوران آل‌بویه و پس از آن در دوران حکومت صفویه بر ایران شکل گرفته است.

این کتاب به مناسبت روز جهانی مساجد شهریور ماه 1397 به مدت دو هفته در موزه کتابخانه اختصاصی نیاوران به نمایش درآمد.