آئین بزرگداشت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی با حضور محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور و جمعی از اساتید، پژوهشگران و پیشکسوتان حوزه مرمت شامگاه روز پنج شنبه 30 فروردین ماه در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، این مراسم با حضور محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور، سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید احمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه های ایران و مشاور رئیس پژوهشگاه، سید هادی احمدی سرپرست اداره کل حفظ و احیاء بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی، جلیل گلشن مشاور رئیس سازمان در امور ایثارگران، جبرئیل نوکنده رئیس موزه ملی ایران، مسعود نصرتی مدیر مجموعه میراث جهانی گلستان و جمعی از اساتید، پژوهشگران و پیشکسوتان حوزه مرمت به میزبانی سید رحمت اله رئوف حنان مدیر مجموعه نیاوران برگزار و ضمن گرامیداشت این روز به تجلیل از فعالان امر حفاظت از میراث تاریخی کشور پرداخته شد.
سید هادی احمدی سرپرست اداره کل حفظ و احیاء بناها ضمن تبریک روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی با اشاره به شعار امسال ایکوموس تحت عنوان "میراث برای نسل ها" هدف از این گردهمایی را حرکت در مسیر این شعار و حضور فعالان حوزه حفاظت و مرمت کشور در این مراسم و همچنین تجلیل از تشکل ها و فعالان عرصه حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی دانست.
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور در این مراسم ضمن ابراز خرسندی از این گردهمایی گفت: امید می رود با توجه به شعار امسال ایکوموس شاهد برگزاری چنین نشست هایی با حضور بزرگان و پیشکسوتان حوزه مرمت و حفاظت از بناها و محوطه های تاریخی و ارتباط بین نسل ها بیش از گذشته باشیم و کارگاه های آموزشی بیشتری حتی در محوطه های تاریخی در سطح مخاطبان مختلف برگزار کنیم.
وی افزود: وجه اشتراک شعارهایی که یونسکو، ایکوموس و ایکوم اعلام کرده اند حفاظت از میراث گذشته با نگاه به آینده است و علت اینکه از گذشته حفاظت می کنیم برای این است که به آینده فکر می کنیم. پس چنانچه در مسیر شعار امسال گام برداشته و از طریق فرهنگ ارتباط بین نسل ها را افزایش داده و در حفاظت از میراث همکاری کنیم کار بزرگی انجام داده ایم.
وی در ادامه ضمن ابراز خشنودی از فعالیت های انجام شده در حوزه بناها و محوطه های تاریخی در سال گذشته به ارائه گزارشی در این خصوص پرداخت و گفت: علیرغم اینکه در سال گذشته با مسائل و مصائب گوناگونی روبرو بودیم ولی با کمک رسانه ها، سمن ها و اهالی محلی در جهت حل مشکلات گام برداشته و در این زمینه همیاری و همگرایی سایر دستگاه ها و از آن جمله آموزش و پرورش، شهرداری ها، بنیاد مسکن، وزارت کشور و دیگر دستگاه ها برای حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی بسیار خوب بود.
طالبیان در خصوص اهمیت همیاری سایر دستگاه ها افزود: حوزه میراث فرهنگی حوزه سیاستگذاری، هشدار و نظارت است و اگر سایر دستگاه ها با این معاونت مشارکت کرده و خودشان را متولی امر حفاظت از آثار تاریخی بدانند بسیار مطلوب است و در این راستا وظیفه اداره کل حفظ و احیاء بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی این است که یک شبکه نظارتی قدرتمند برای هدایت و حفاظت از آثار تاریخی و مرمت بناها ایجاد کند.
وی با اشاره به تأسیس 44 موزه خصوصی در سال گذشته و برپایی چندین نمایشگاه مشترک بین المللی در موزه ها در خصوص گرایش عموم مردم به حفاظت از میراث گذشتگان و خروج موزه های دولتی از رخوت و رکود ابراز امیدواری کرد و افزود: با توجه به اینکه استان ها در بخش معرفی شامل انتشارات، فیلم، مستندسازی و پایش دچار ضعف هستند می بایست با همیاری و همکاری همه دستگاه ها و برگزاری جلسات منظم به ویژه در استان ها در جهت رفع این نقصان حرکت کرد.
طالبیان در پایان ضمن تأکید بر نقش پژوهشگاه در امر پژوهش افزود: باید امسال با تخصیص بخشی از اعتبارات، سال ظرفیت سازی در بخش های مختلف و به ویژه در حوزه آموزش، مستندسازی و پایش با استفاده از تکنولوژی و روش های نوین باشد. همچنین با برنامه و کمک های مشارکتی می بایست آرشیو اطلاعات و اسناد به درستی صورت پذیرد چرا که سرعت فرسایش آثار همیشه بیش از کاری است که بشر در امر حفاظت انجام می دهد و از اینرو ایجاد پایگاه های اطلاعاتی و آرشیو ضروری به نظر می رسد.
سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در ادامه این نشست گفت: شعار امسال ایکوموس "میراث برای نسل ها" انتخاب شده و کاری که حافظان میراث فرهنگی انجام می دهند در واقع عکس این شعار یعنی نسل ها برای میراث فرهنگی است.
بهشتی در خصوص فایده فرهنگ گفت: فرهنگ دانایی حاصل از تعامل تاریخی انسان با محیط پیرامون است پس بزرگترین ثروت هر جامعه فرهنگ آن است که اگر درست حفظ، پژوهش و معرفی شود به جامعه کمک کرده ایم تا از فرهنگ برخوردار شده و آن را به نسل بعدی انتقال دهد.
وی در ادامه به بیان ارزش آثار تاریخی و فرهنگی پرداخت و در خصوص چگونگی تداوم فرهنگ گفت: آثار فرهنگی و تاریخی اعم از منقول و غیرمنقول، ملموس و ناملموس همگی مظاهر و آینه هایی پیش روی فرهنگ هستند و فرهنگ را می توان از طریق آئین ها و رسوم به جای آورد و به این ترتیب ما به فرهنگ دچار می شویم. مهمترین واسطه تداوم فرهنگ و انتقال آن به نسل ها، سطح تماس ما با این مظاهر فرهنگی است. یعنی هر چه سطح تماس ما با این مظاهر وسعت پیدا کند به همان میزان فرهنگ بهتر و بیشتر انتقال می یابد و وظیفه همگان این است که این میراث را حفظ، پژوهش و معرفی کنیم و بدین ترتیب جامعه از فرهنگ برخوردار می شود.
وی در پایان افزود: ما در فرهنگ علاوه بر بحث برخورداری با موضوع بهره مندی مواجه هستیم و این دو موضوع با یکدیگر متفاوت است چراکه بهره مندی موکول به تربیت است و به اشتباه گمان می شود فرهنگ از طریق سواد حفظ و منتقل می شود در صورتیکه سواد هیچ نقشی در این قضیه ندارد و ما به عنوان حافظان میراث فرهنگی می بایست نسبت به خودمان هم برخوردار شویم و هم بهره مند به این طریق که نسل جوان ادب احترام به پیشکسوتان و پیشکسوتان ادب شاگردپروری و سخاوتمندی در آموزش نسل جدید را داشته باشند.
سید مهدی مجابی پیشکسوت حوزه مرمت همچنین در این نشست با اشاره به شعار ایکوموس گفت: شعار "میراث برای نسل ها" تنها یک شعار نیست بلکه تلاش جهانی برای ایجاد مفاهیم کلان و جدید در حوزه میراث فرهنگی است و می بایست مضامین مختلف آن را جستجو کرد تا بتوان از این طریق میراث فرهنگی را بر مبنای مفاهیم جدید توسعه داد.
وی در ادامه به بیان علت این امر که چرا به محوطه های تاریخی نیاز داریم و می بایست آن را حفظ کنیم پرداخت و گفت: بناها و محوطه های تاریخی از گذشته تا امروز نقش مهمی داشته اند و بسان رسانه هایی حاوی اطلاعات تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ... هستند که محققان از طریق تماس مستقیم با آن می توانند به این اطلاعات دست یابند و در حقیقت تجسد این اطلاعات در میراث فرهنگی بسیار حائز اهمیت است.
محمدحسن محبعلی از دیگر پیشکسوتان حاضر در این جمع نیز ضمن قدردانی از برگزاری چنین مراسمی گفت: در همه نقاط ایران در گذشته آبادی و تولید وجود داشته و ایرانیان همواره ارزش آب را می دانستند. ایران دارای میراث اخلاق، آب، هویت، راه، دامداری و تولید است و این امر نشاندهنده این است که اگر بخواهیم آینده خوبی داشته باشیم باید این میراث ارزشمند را حفظ کرده و به نسل های بعد منتقل کنیم و این مفهوم شعاری است که امسال برای بزرگداشت بناها و محوطه های تاریخی از سوی ایکوموس انتخاب شده است.
گفتنی است تجلیل از سید محمد اژدری خواه، حمید وحیدزاده، محمد محمودی و مصطفی شاه بابا زاده از برگزیدگان یگان حفاظت از میراث فرهنگی کشور و همچنین مدیران سه تشکل غیردولتی از اصفهان، کرمان و شیراز به عنوان حافظان بناها و بافت های تاریخی حسن ختام این گردهمایی بود.