پروژه تحقیقاتی شناسایی و پایش عوامل مخل بیولوژیک به دستور سید رحمت اله رئوف حنان مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران از تاریخ 11 آبان ماه به مدت ده روز در موزه ها، ساختمان های اداری و محوطه این مجموعه انجام می شود.
به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخ نیاوران، با توجه به اینکه آفات از مهمترین عوامل آسیب رسان به بناهای تاریخی و میراث فرهنگی محسوب می شوند و شناسایی و کنترل آن ها از مهمترین امور جهت حفاظت از این اماکن می باشد از این رو پروژه مبارزه با آفات با هماهنگی و نظارت واحد حفاظت و مرمت این مجموعه به صورت دوره ای در مجموعه نیاوران صورت می پذیرد که در راستای امر حفاظت پیشگیرانه در مقابل عوامل و آلودگی های بیولوژیکی است.
مهدی کلیایی مسئول واحد حفاظت و مرمت مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران در این خصوص گفت: یکی از عوامل محیطی مهم و تأثیر گذار بر روند و فرایند فرسایش آثار تاریخی به ویژه آثار منقول که در موزه ها نگهداری می شوند، عوامل بیولوژیک و به خصوص حشرات هستند و اتخاذ روش های مناسب جهت کنترل و دفع این عوامل یکی از ارکان راهبردی حفاظت پیشگیرانه آثار تاریخی است.
وی افزود: حفاظت پیشگیرانه شامل تمام راهبردهایی است که روند فرسایش و تخریب آثار تاریخی فرهنگی را به تعویق انداخته و از ایجاد عارضه و آسیب در آن ها جلوگیری می کند و از جمله اقداماتی که در راستای حفاظت پیشگیرانه صورت می گیرد اتخاذ برنامه مدیریت جامع و یکپارچه مقابله و دفع عوامل بیولوژیک (آی پی ام) است.
کلیایی در ادامه گفت: به منظور انجام برنامه یکپارچه مقابله با آفات و حشرات موزه ای با چشم اندازی چند ساله جهت کنترل روند تخریب حاصل از فعالیت این عوامل مخل در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران چهار مرحله تعریف شد که شامل اقدامات حفاظتی اضطراری در مناطق با آلودگی بالا، پایش و مطالعات شناختی، پیشگیری از فعالیت های مخرب آفات و استفاده از روش های درمانی و حفاظتی طولانی مدت است.
گفتنی است با توجه به جایگاه و اهمیت کنترل و دفع آفات، حشرات و جانداران مضر برای آثار و محوطه تاریخی فرهنگی نیاوران مطالعات گسترده ای طی یک سال گذشته توسط واحد حفاظت و مرمت این مجموعه در خصوص شناسایی و پایش آفات در مجموعه صورت گرفته است.
در راستای اجرای مرحله اول پروژه جامع مقابله یکپارچه با آفات در موزه ها و محوطه مجموعه نیاوران و بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش و شناسایی گونه های موجود با توجه به وجود کلونی های فعال بید، سوسک قالی، سوسک چوبخوار، موش و ...، مقابله اضطراری با عوامل مخل و سمپاشی ادواری محدود و کنترل شده به انجام خواهد رسید.
شایان ذکر است با توجه به اینکه این مجموعه، تاریخی و جزو میراث فرهنگی کشور می باشد پروژه مبارزه با آفات با اتکا بر استفاده از سموم ارگانیک و کم خطر که هیچگونه اثر مخرب از قبیل رنگبری، ایجاد لکه، تغییر ماهیت، خوردگی سطوح، ایجاد بوی شدید و مسمومیت برای افراد ندارد بر اساس اصول علمی و حفاظت از آثار تاریخی انجام خواهد شد.
مسئول واحد حفاظت و مرمت مجموعه نیاوران در پایان افزود: انجام این مرحله از پروژه (آی پی ام) با توجه به حضور و فعالیت عوامل مخل، مناسب ترین راهکار عاجل و مؤثر می باشد که در ادامه با اتخاذ شیوه های پیشگیرانه و با اتکا بر نتایج حاصل از شناسایی و پایش آفات موجود و همچنین اصول بنیادین حفظ و نگهداری آثار تاریخی، روند مقابله با آفات در مجموعه نیاوران ادامه خواهد یافت.