عملیات حفاظت و مرمت بر روی بافته کتیبه دوزی متعلق به دوره قاجار، از آثار نمایشی موزه حوضخانه در واحد حفاظت و مرمت مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران انجام شد.

به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران این اثر بدلیل نفوذ گردو غبار بر روی آن و ایجاد آلودگی روی پارچه های زمینه، آثار دوده و چربی روی پولک های نقره و طلا، خوردگی پولک های نقره، باز شدن سوزندوزی ها، ریختگی پولک ها، تیرگی، پارگی و از هم گسستگی الیاف فلزی، تغییر فرم و شکستگی پولک ها و کشیدگی و پارگی الیاف در لبه ها دچار آسیب شده بود.

عملیات حفاظت و مرمت بر روی این اثر شامل پاکسازی اثر با دستگاه مخصوص غبار روب، استحکام بخشی اتصالات و تزئینات فلزی، شستشو و ضد عفونی آزمایشگاهی، آسترگیری و نوارگیری و موزون سازی بخش تزئینات فلزی ریخته بوده است.

همچنین شناسایی ریخت شناسی میکروسکوپی الیاف غیر فلزی، شناسایی میکروسکوپ الکترونی  SEM الیاف فلزی، شناسایی آزمایشگاهی الیاف غیر فلزی و آزمایشات تست قارچ و اسیدیته از جمله مطالعات فن شناسی است که بر روی این بافته کتیبه دوزی انجام شده است.

در عملیات آزمایشی SEM که شامل شناسایی بخش های فلزی و تعیین جنسیت آن ها بود مشخص شد که پولک های طلایی رنگ از 36% طلا و 48% نقره و پولک های سیاه رنگ از فلز نقره تشکیل شده اند.

بافته مورد نظر یک بافته کتیبه دوزی نفیس منسوب به دوره قاجار در ابعاد 56.5 *63 سانتی متر است که شامل بافته های مختلف از جمله سرمه دوزی، گلابتون دوزی، پولک و منجوق دوزی می باشد. در حاشیه بافت اسامی مقدس "الله"، "محمد"، "علی"، "حسن"، "حسین"و "فاطمه" به چشم می خورد و متن اصلی بافته شامل تصویر "اسب و سوار" در مرکز است.

تنها پارچه بکاربرده شده در این کار پارچه متن است که روی آن دوخت های مختلف انجام شده است. در آزمایشات میکروسکوپی و تست سوخت که برای تشخیص الیاف انجام پذیرفت مشخص شد که جنس این پارچه از الیاف پنبه می باشد.