موزه کوشک احمدشاهی

"کوشک" در لغت به معنای قصر و هر بنای رفیع، بلند، بارگاه و سرای عالی است و در اصطلاح به بنایی گفته می شود که در میان باغ قرار گرفته و از داخل بنا بر چهار طرف منظر دارد.

این عمارت در اواخر دوره قاجار، جهت اقامتگاه ییلاقی احمدشاه در میان باغ نیاوران با مساحتی بالغ بر 800 مترمربع در دو طبقه با سقف شیروانی بنا گردید.

از ویژگی های عمده این بنا، تزئینات و نمای آجری به کار رفته در سرتاسر نمای بیرونی آن است. آجرها از نوع منقوش قالبی با طرح های متنوع به رنگ نخودی است.

چنانکه از تاریخ دوران پهلوی بر می آید عمارت مذکور در دوران رضا خان (پهلوی اول) جهت اقامت ولیعهدش (محمدرضا پهلوی) و همسر نخستین وی ملکه فوزیه سامان یافته و از آن هنگام در مقاطعی از زمان توسط این خاندان مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین در دوره کوتاهی به صورت دفتر کار محمدرضا پهلوی، عملکرد اداری می یابد که با تجهیز و بازپیرایی کاخ صاحبقرانیه به عنوان دفتر اصلی پهلوی دوم، کوشک احمدشاهی مدتی به عنوان دفتر کار آجودانی مورد استفاده قرار گرفت.

عمارت کوشک احمدشاهی در دوره پهلوی دوم مجدد مرمت شد و تغییراتی در آن صورت گرفت، مبلمان و تزئینات داخلی آن به طور کامل تعویض شد تا به عنوان محل اقامت رضا پهلوی (فرزند محمدرضا پهلوی) مورد استفاده قرار گیرد.

طبقه همکف این عمارت از یک سرسرا تشکیل شده و حوضی از جنس مرمر در وسط آن واقع گردیده و اطراف آن را شش اتاق و دو راهرو احاطه کرده است.

طبقه دوم این عمارت نیز از یک سالن مرکزی و ایوان سرتاسری چهار طرفه تشکیل شده است. در چهار طرف سالن مرکزی که به عنوان اتاق موسیقی استفاده می شد، قفسه های چوبی ویترین دار نصب شده است. دورتادور ایوان را 6 ستون با مقطع مربع قطور با نمای آجری بدنه و 26 ستون مدور با نمای گچی فرا گرفته است. (این طبقه از عمارت به دلیل نداشتن مسیر تردد مناسب و راهروهای بسیار باریک قابلیت بازدید ندارد)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سرویس بهداشتی و آشپزخانه کوشک، تغییر کاربری پیدا کرد و به محل برگزاری نمایشگاه های دوره ای اختصاص یافت و سپس از سال 1379 ه.ش با رعایت موازین موزه آرایی مورد بازدید عموم قرار گرفت. این عمارت پس از یک دوره دیگر تعمیرات تأسیساتی در سال 1384 بازگشایی شد.