سه شنبه 9 آبان 1396 - 17:06

در آغاز سـده کنونی، در بسیاری از مـوزه ها رسم بر این بود که تمامی مجموعه های خود را به معرض نمایش بگذارند. کاری که امروزه نیز در پاره ای از موزه ها صورت می پذیرد. نتیجه این امـر، درکنار یکدیگر  قرار گرفتن اشیائی کم و بیش مشابه و گاهی در هم ریخته در یک مکان است. چنین مـوزه هایی عاری از هر گونه جذابیت می باشند و بازدید از آن ها حالتی شبیه دیدار از یک مـغازه عتیقه فروشی که گاهی اشیاء غیر معمول و با ارزشی در آن پیدا می شوند به خود می گیرد، بدیهی است کارشناسانی که از این موزه ها، برای بررسی مجموعه شان، بازدید می کنند، روش عرضه آن ها را فاقد اهمیت و ارزش می شمارند.

تمایل به نمایش اشیاء در موزه ها از نظر زیبایی شناسی و آموزشی سبب ارائه آثار ارزشمند و انجام اقدامات برای ذخیره سازی دیگر اشیاء می گردد. این گرایش، سبب کم اهمیت شمردن اشیاء دیگری که می توانند برای انجام کارها و اهداف مقایسه ای به کار گرفته شوند، نمی گردد.

نمایش آثار به صورت اصولی

اشیائی که جزو ذخیره ها قرار می گیرند، نه تنها به دلایلی علمی دارای اهمیت می باشند، بلکه به منظور مبادله در نمایشگاه ها، امانت سپـاری، به کارگیری در نمایشگاه های سیار و دیگر فعالیت های موزه نگاری از اهمیت ویژه ای برخوردارند. استفاده اصولی از مجموعه ها مستلزم دقت در نگهداری آن ها به خاطر جلوگیری از آسیب دیدگی، دقت در ذخیره سازی و تهیه اسناد و مدارک درست می باشد.

مقدار فضائی که امروزه از سوی موزه های مدرن به ذخیره اشیاء اختصاص می یابد، تأکید بر اهمیت این موضوع است. معمولاً چنین برآورد می شود که تنها نیمی از فضای یک موزه باید به نمایشگاه ها و نیمه دیگر برای انجام امور موزه داری از جمله ذخیره سازی اشیاء اختصاص یابد. در بعضی از انواع موزه ها، به ویژه موزه های تاریخ طبیعی، ممکن است حتی بیش از نیمی از فضای مفید موزه به ذخیره سازی مجموعه ها برای بررسی اختصاص داده شود.

اشیاء "جدید" که همواره به مجموعه ها اضافه می شوند، در حالات  گوناگون بدون مرمت به موزه می رسند. هنگامی که شیئی به دست می آید باید ثبت شود و چنانچه لازم باشد، پیش از آنکه به مجموعه ها افزوده گردد، از نظر آلودگی به حشرات و کپک، مورد آزمایش  قرار  گیرد.

مواد معدنی

به طور کلی مواد معدنی نسبتاً مقاوم هستند و به آن چنان مراقبتی که از مواد دارای منشاء آلی به عمل می آید، نیاز ندارند. با این وجود، تقریباً تمامی اشیاء با هر منشائی که باشند، تحت تأثیر شرایط زیان آور قرار می گیرند و بدین ترتیب مواد معدنی نیز در اثر عدم مراقبت اصولی و شایسته خیلی زود دچار آسیب می گردند.

معدنی ها

در تمامی موزه ها اجسام معدنی به اشکال گوناگون دیده می شوند- از سنگ های متبلور در یک موزه زمین شناسی گرفته تا اشیاء سنگی کنده کاری شده در یک موزه هنری. این اجسام از نظر سختی بسیار متفاوتند.

سنگ های رسوبی، مانند ماسه سنگ یا سنگ آهک، به علت خلل و فرجی که دارند مورد آسیب  قرار می گیرند و ممکن است با مواد نمکی ترکیب گردند. عمل جذب رطوبت سبب پوسته شدن سطح اجسام می گردد. از این رو باید مانع این کار شد و یا آن ها را در مکانی خشک در انبار نگهداری کرد. سنگ مرمر (سنگ آهک تغییر حالت یافته) که به ویژه در مجسمه سازی به کار می رود، نیاز به مراقبت بسیار دارد. مجسمه های مرمری در انبار نباید با پوشال، آهن یا فولاد تماس داشته باشند، چون ممکن است سطح آنها خراشیده شود.

پوشش کاغذی و پلاستیکی برای جلوگیری از گرد و غبار (که بهتر است ضد آتش باشد) باید برای پوشاندن مجسمه ها در انبار مورد استفاده قرار گیرند و اشیاء مرمری در نمایشگاه باید همواره تمیز گردند.

در جایی که مردم با نبود فلز روبرو هستند یا جائی که فلزات کمیاب و گران می باشند، برای ساختن اشیاء معمولا از سنگ کوارتز و چخماق استفاده می کنند این اجسام نسبتاً مقاومند و در نمایشگاه یا انبار کمتر تحت تأثیر تغییرات جوی قرار می گیرند. بیشترین خسارت به هنگام بی دقتی در حمل و نقل به آنها وارد می آید. با روی  هم انباشتن اشیاء در انبار میزان خسارت دوچندان خواهد شد.

گل رس خام مشکلات زیادی را در نگهداری به بار می آورد. چنانچه اشیاء ساخته شده از آن دارای ارزش زیاد باشند و از نظر تغییرات فیزیکی مسئله ای را به وجود نیاورد، پیش از انبار  نمودن بهتر است آن ها را در آتش پخت.

سفالینه و دیگر اشیاء از گل رس که خوب پخته شده باشند، نسبتاً مقاوم هستند به عنوان مثال (تحت شرایطی) نمونه هایی به دست آمده اند که 5000 سال قدمت دارند. اما تزئین سطح آن ها به دلیل آن که سفالگر از آب رنگ استفاده کرده ممکن است محو شدنی باشد. از این رو در تمیز کردن آن ها باید دقت کافی به کار رود. بدین منظور می توان از برس خشک استفاده نمود. در بعضی مواقع برای تکمیل کردن کار، خلال دندان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

آبگینه امروزی معمولاً بسیار مقاوم است. ولی آبگینه قدیمی به خاطر وجود درصد بالای مواد قلیائی در آن بیماری پذیر می باشد.

آبگینه ای که دچار بیماری شده باشد باید در آزمایشگاه معالجه و سپس درون قفسه های بدون منفذ در نمایشگاه یا انبار نگهداری شود. معمولاً پوششی از ژلاتین سیلیس به قفسه اضافه می کنند تا شیء از تأثیرات رطوبت در آن در امان  باشد.

مسئله امنیت اشیاء طلا معمولاً بیش از نگهداری آن ها مورد توجه است. برخی از موزه ها چنانچه فاقد "امنیت" کافی در مورد ذخیره سازی باشند، اشیاء طلای خود را در خزانه بانک ها نگهداری می کنند.

اشیاء نقره پبش از آنکه در انبار  گذاشته شوند، باید تمیز گردند. نقره خیلی زود سیاه می شود،  بویژه اگر در معرض ترکیبات سولفوری که در هوای مراکز صنعتی به وفور وجود دارد، قرار گیرد. این اشیاء را می توان در لفاف های پارچه ای ویژه ای پیچید یا در جعبه های حاوی کاغذها که از امکان واکنش ترکیباب سولفوری بر آنها می کاهد، قرار داد.

اشیاء جدیدی که از مس و ترکیبات آن ساخته می شوند، باید پیش از انکه در انبار قرار گیرند، تمیز و پرداخت شوند. برای دیرتر سیاه شدن این اشیاء می توان سلولوز را بر روی آن ها پاشید (اسپری) یا با برس به آنها مالید. معمولاً بهتر است "زنگار" اشیاء قدیمی حفظ شود، اما چنانچه شئی دارای قسمت های فاسد باشد، باید پیش از آن که انبار شود، معالجه گردد. چنانچه خطر (پیشروی) بیماری وجود دارد، شیء  باید درون یک جعبه  بدون منفذ یا پوشیده با لایه ای از ژلاتین سیلیس قرار داده شود.

اشیاء آهنی و ترکیبات آن در موزه های تاریخی و هنری به فراوانی وجود دارند. اشیائی که در شرایط خوبی هستند باید به دقت تمیز و نقطه های زنگ زده آن ها برداشته شوند. روش های معمول در مورد عدم تماس فلز با هوا باید به کار گرفته شوند. فراورده های تجاری از مشتقات نفت برای جلوگیری از زنگ زدن آهن یا فولاد باید مورد استفاده قرار گیرند. اشیائی که در اثر زنگ زدگی خورده شده اند، پیش از آنکه در نمایشگاه یا انبار گذاشته شوند باید معالجه شوند.

مواد آلی

اشیاء ساخته شده از مواد آلی به مراتب بیش از مواد معدنی نسبت به شرایط محیط حساسیت دارند. رطوبت زیاد سبب رشد کپک های گوناگون می گردد. حشرات بسیاری مانند موریانه، پاره ای از سوسک ها، کرم بید و غیره خطر دائمی  برای این اشیاء به شمار می آیند. از سوی دیگر گرما، رطوبت یا خشکی زیاد می تواند سبب تاب یا ترک خوردگی آن ها شود.

 تمامی اشیاء دارای منشاء آلی پیش از آنکه به مجموعه ها اضافه شوند، باید از نظر وجود حشرات یا کپک بازرسی گردند. چون ممکن است سبب پیدایش آفت هایی شوند که دفع آن ها مشکلاتی را به بار آورد و یا دیگر اشیاء آن مجموعه ها را مورد حمله قرار دهند. بهترین شرایط درجه حرارت بین 68 تا80 درجه فارنهایت با رطوبت نسبی تقریباً 50 درصد می باشد. اما پاره ای از اشیاء به رطوبت بیشتر و برخی دیگر به رطوبت کمتر نیاز دارند. بسیاری از موزه ها که دارای درجه گرما و رطوبت در حد مطلوب نمی باشند، انبار خود را همانند سالن های نمایشگاه، دفاتر اداری و آزمایشگاه ها به دستگاه های تهویه مطبوع مجهز کرده اند.

موزه های هنرهای زیبا در زمینه ذخیره سازی نقاشی های رنگ روغنی که در گرما و رطوبت زیاد خیلی زود آسیب می بینند، بررسی های زیادی به عمل آورده اند. بسیاری از موزه ها نگهداری از این تابلوها را با انبار کردن آن ها در اتاق های دارای تهویه مطبوع، که بدینوسیله می توان رطوبت نسبی را بین 50 تا 55 درصد ثابت نگاه داشت، تأمین کرده اند. نقاشی روی چوب نیز در صورت وجود تغییرات زیاد رطوبت که سبب تاب برداشتن چوب خواهد شد، به مراقبت بیشتری نیاز دارد.

بسیاری از موزه ها نقاشی های رنگ روغنی خود را بر پایه هائی متحرک که از سقف معلق شده اند، نگهداری می نمایند. این پایه ها بر روی ریلی می لغزد و دسترسی به تابلوها را آسان می سازد.

استخوان، عاج و شاخ در عین این که سخت و مقاوم به نظر می رسند، مورد حمله انواع حیوانات جونده، قارچ ها یا حشرات قرار می گیرند. عاج های قدیمی به ویژه  نسبت به تغییرات درجه گرما و رطوبت حساس  هستند. معمولاً بهترین درجه نسبی رطوبت برای نگهداری عاج را حدود 55 درصد می دانند. چنانچه اشیائی در شرایط نامطلوب قرار گرفته باشند، پیش از آنکه در نمایشگاه یا انبار قرار گیرند، باید در آزمایشگاه بررسی شوند.

اشیاء چوبی پیش از آنکه ذخیره شوند باید از نظر آلودگی به حشرات با دقت مورد بررسی  قرار گیرند. چنانچه لازم باشد، این اشیاء پیش از آنکه به مجموعه ها اضافه شوند، باید در آزمایشگاه یا سازمان های ویژه ضد عفونی گردند. اشیاء چوبی نباید در معرض گرما و رطوبت شدید قرار گیرند. اشیاء چوبی نقاشی شده (به ویژه تابلو) نیاز به مراقبت زیاد دارند. اشیاء لاکی در درجه رطوبت حداکثر 55 درصد باید نگهداری گردند و اشیاء ظریف باید به طور مرتب روغن زده شوند.

پوست و چرم در بسیاری از موزه های انسان شناسی و تاریخ طبیعی به فراوانی دیده می شوند. پوست هایی که با روش های ابتدایی مانند دود دادن یا ادرار حیوانات به آن ها "دباغی" شده اند، مقاوم نیستند. چنانچه در رطوبت کم قرار گیرند، خشک و شکننده می شوند. چرم و پوست هایی که با روغن (گریس) دباغی  شده اند، پیش از آنکه در انبار گذاشته شوند باید با وازلین چرب گردند.

مو و خز مورد حمله حشرات قرار می گیرند. به ویژه اگر کوچک ترین اثری از چربی حیوانی یا دیگر مواد آلی فاسد شدنی بر روی آن ها باقی مانده باشد. از این رو پیش از آنکه به مجموعه ها اضافه شوند، باید کاملاً تمیز گردند. بعضی از موزه ها، خزهایی را که در اختیار دارند، در درازمدت در انبار کالاهای تجاری که دارای دستگاه های سردکننده می باشند، نگهداری می کنند. موزه هایی نیز هستندکه خود این امکانات و تسهیلات را در ساختمان خود موزه فراهم می آورند اتاق های بدون منفذ، که در آن خزها با استفاده از مواد ضد عفونی نگهداری می شوند، نیز مورد استفاده می باشند.

بافته ها (پارچه، حصیر، لباس، تور و غیره) در نمایشگاه یا انبار نباید به گونه ای قرار داده شوند که تاخوردگی پیدا کنند. در غیر این صورت احتمال دارد تارهایی (الیاف) که در امتداد خط تاخوردگی قرار گرفته، پاره یا شکسته شوند.

برای ذخیره کردن بافته های بزرگ معمولاً آن ها را بر روی استوانه ای چوبی می بندند تا بتوان آن را از دیوارکوب یا سقف آویزان نمود. برای جلوگیری از تاخوردن لباس ها می توان چند لایه از کاغذ را در بین آن ها قرار داد یا آنکه آن ها را بر لایه کاغذی به شکل خود لباس پوشاند و درون کیسه پلاستیکی قرار داد و در محل مورد نظر آویزان کرد.

بافته هایی که دارای منشاء حیوانی می باشند (پشم، ابریشم و غیره) در معرض حمله حشرات قرار دارند، از این رو باید به خوبی تمیز و ضد بید شوند. اشیاء کوچک تر را می توان به همراه کریستال های پارادی کلروبنزن در کیسه های پلاستیکی و دور از نور شدید، که سبب رنگ رفتگی آن ها می شود نگهداری کرد، رطوبت نسبی برای اینگونه اشیاء بین 40 تا 50 درصد مناسب است.

حصیر، تور و سبد چنانچه خیلی خشک شوند، شکننده می گردند. از این رو پیش از آنکه در انبار یا نمایشگاه جای گیرند می توان محلولی از موم و تربانتین را با برس روی آن ها مالید و یا محلول پلاستیکی پلی اتیلن روی آن ها پاشید. معمولاً این گونه اشیاء را در رطوبت نسبی 50 تا 55 درصد نگهداری می کنند.

کاغذ دارای خاصیت جذب رطوبت  بسیار و محلی مناسب بر ای رشد حشرات و قارچ ها است. در مورد کتاب ها باید از روش های استاندارد کتابخانه ها پیروی نمود. نسخه های کمیاب خطی نیاز به مراقبت ویژه دارند. پشت تصاویر چاپی معمولاً حصیر چسبانده می شود، روی آن ها را با کاغذ برنج ژاپنی یا چینی (کاغذ شفاف نازک) می پوشانند و در پوششی از حصیر "پنجره" قرار می دهند. از ورقه شفافی از استات سلولز یا ورق پلاستیکی  برای حفاظت سطح عکس می توان استفاده کرد. چنانچه تصاویر گهگاه در نمایشگاه قرار گیرند. می توان آنها را بین ورقه هایی بدون منفذ لوسیت یا پلکسی گلاس قرار داد.

موزه های تاریخی، روزنامه های قدیمی یا مقالات مربوط به یک رویداد مهم تاریخی را در مجموعه های خود نگهداری می کنند.

روزنامه های پیش از سال 1860 معمولاً روی کاغذ که از کهنه پارچه ها ساخته می شد چاپ می گردید، اما از این تاریخ  چاپ بر روی کاغذهایی که از خمیر  چوب و سولفیت تهیه شده بود، متداول گشت. کاغذ نوع اخیر به مرور زمان شکننده شده بود و خیلی زودتر از کاغذهای اولی تغییر رنگ می دهد. بسیاری از کتابخانه ها، روزنامه ها را بین پوشش های سخت قرار داده و یا آن ها را به گونه ای که کاملاً صاف باشند نگهداری می کنند.

نمونه های گیاهی و حیوانی اغلب در موزه های علوم طبیعی نگهداری می شوند. نمونه های گیاهی، معمولاً خشک و بر روی کاغذهای کهنه ای که به عنوان  ورقه یا صفحه "گیاه دان" معروف اند، چسبانده می شوند. این صفحات به نوبه خود درون پاکت های ویژه  نگهداری می گردند.

می توان قفسه های ساخته شده استانداردی را برای نگهداری پاکت ها و ورقه های یاد شده، خریداری نمود. نمونه ها پیش از آنکه در انبار قرار گیرند، باید کاملاً خشک و در برابر رشد قارچ ها (کپک) مصون گردند.

نمونه های حیوانی متنوع می باشند، و از مجموعه های حشرات گرفته تا حیوانات بزرگ تشکیل شده اند. کوچک ترین و بزرگ ترین نمونه ها در معرض خطر انواع حیوانات جونده، حشرات و قارچ ها قرار دارند.

نمونه های حشرات معمولاً در پوشش شیشه ای که خاصیت نفتالین را حفظ می کنند نگهداری می شوند.

شرایط ذخیره سازی:

بسیاری از موزه ها، برای جلوگیری از مسائل ناشی از فشار بار سنگین  بر ساختمان، طبقه زیرین آن را به عنوان انبار مورد استفاده  قرار می دهند. اما این امر خود مسائل دیگری را به میان  می آورد. از جمله، خطر بزرگ رطوبت در زیرزمین است. از این رو اقدامات بسیار ضروری را باید به بهترین صورت در آنجا به عمل آورد که مهم تر از همه ایجاد تأسیسات حرارتی و تهویه مطبوع می باشد. اما به طور کلی، زیرزمین بهترین مکان برای انبار قفسه ها و دیگر وسایل سنگین هم چنین جایی مناسب برای تقسیم بندی جهت ذخیره اشیاء کارگاه درودگری، تاریکخانه و غیره  می باشد.

اغلب موزه ها، به ویژه موزه های کوچک، دارای یک سیستم انبار مرکزی  برای تمامی بخش های خود می باشند. با وجود این، در طراحی ساختمان موزه های جدید، نظر بر این است که بخش مدیریت متشکل از اداره و آزمایشگاه، در مجاورت  بخش انبار قرار داشته باشد. بدین ترتیب موزه دار، ضمن بازرسی مجموعه ها می تواند بخش اداری را نیز زیر نظر داشته باشد. افزون بر این، اگر دانشجویانی سرگرم کار با او باشند و مـتخصصینی مشغول  بازدید، موزه دار ضمن مراقبت از آنچه در آنجا می گذرد در صورت نیاز می تواند در پیدا کردن شیء مورد نظر به آن ها کمک نماید.

آرشیتکت، در طراحی ساختمان، کف بنا را باید به حد کافی مستحکم محاسبه نماید که قادر به تحمل وسایل سنگین باشد. محیط انبار باید دارای تجهیزات استاندارد ضد آتش و هم چنین ضد موش و یا حشرات باشد. تسهیلاتی از قبیل دستگاه های آتش نشانی (کپسول) و سطل های شن برای فرو نشاندن آتش سوزی های کوچک که ممکن است خساراتی به نمونه ها وارد آورند باید در مکان های استراتژیک انبار قرار داده شوند.

اهمیت تهویه مطبوع در طراحی بنا موزه ها به تدریج روبه افزایش است. تغییرات زیاد رطوبت و گرما در بسیاری از نقاط جهان اغلب موزه ها را وادار ساخته، انبارهای خود را نیز مجهز به تهویه مطبوع نمایند. در جایی که تهویه  مطبوع نباشد، وسایل دیگری برای تنظیم شرایط مطلوب باید به کار گرفته شوند، در جعبه های بدون منفذ، رطوبت را می توان در حد لازم و مفید برای اشیاء ذخیره  شده نگهداشت. راه های دیگر  از جمله استفاده از دستگاه های خشک یا مرطوب کننده گازی یا الکتریکی هوا برای اتاق ها و یا قرار دادن اشیا منفرد در کیسه های پلاستیکی در بسته به کار گرفته می شوند.

پاکسازی مخازن:

قابلیت دست یابی:

قابلیت دست یابی به شیء مورد نظر، نه تنها برای نگهداری اسناد معتبر دارای اهمیت فراوان است، بلکه عاملی در طرح مؤثر تسهیلات نمایشگاه و انبار خواهد بود. نورپردازی مناسب، میزهای کار و دیگر تسهیلات لازم برای استفاده کارکنان یا بازدیدکنندگان مجاز باید در انبار فراهم آورده شوند.

پوشش نورهای فلورسنت با و رقه‌های فیلتر با قابلیت تعویض لامپ UV

اگر بخش مدیریت و انبار در طبقات مختلف یک بنای چند طبقه قرار داشته باشند، یک آسانسور حمل کالا باید در ساختمان کار گذاشته شود. آرشیتکت باید آن را به گونه ای کار گذارد که بتوان به سرعت در زیرزمین و تمامی طبقات بارگیری و تخلیه نمود. بهتر است آسانسور در جایی واقع شود که به راحتی در مجاور کامیون های  بار و برای سهولت بارگیری و تخلیه هم سطح کف آن ها  قرار گیرد.

جک های هیدرولیکی متحرک استاندارد ویژه انبار برای جابجایی وسایل بسیاری سنگین سودمند می باشند. چنانچه موزه ای در نظر دارد به چنین وسیله ای مجهز شود، راهروهای مرکزی بنای آن باید به اندازه کافی برای جابجایی این وسیله، وسیع باشند. دو نمونه چرخ دستی سودمند تشخیص داده شده اند. یک نوع سبک برای حمل بسته های استاندارد موزه و دیگری برای اشیاء سنگین تر. این چرخ دستی ها دارای چرخ های بل برینگی، لاستیکی غلطکی  هستند و بی سروصدا می باشند. به آرامی حرکت می کنند. چرخ ها دارای محورند و روی کف بنا اثری بر جای نمی گذارند.

قفسه بندی انبار دارای اهمیت ویژه است. پاره ای از موزه ها برای انبارهای خود از قفسه های فولادی استاندارد که به صورت تجاری ساخته می شوند، استفاده می کنند این قفسه ها از امتیازاتی چند برخوردارند، از جمله: به راحتی قطعات آن از یکدیگر جدا می شوند، ضد موریانه و در برابر آتش مقاوم هستند. پاره ای دیگر از موزه ها ترجیح می دهند با پیشگیری از شکستگی و تاب خوردگی، از قفسه های چوبی استفاده کنند. تلفیقی از این دو نوع  قفسه، به کار گرفتن طبقه های چوبی است که بر روی پایه های عمودی ساخته شده از لوله آب و اتصالات استاندارد قرار می گیرند. این نوع قفسه ها را کارکنان موزه بدون کمک درودگر می توانند  به آسانی سوار کنند. در قفسه های فولادی که خیلی زود سوار و پیاده می گردند، از پیچ و مهره های ویژه ای که دارای امتیاز ثبت شده هستند و از قابلیت انعطاف پذیری ویژه ای برخوردارند، استفاده می گردد. اما این قفسه ها از نوع معمولی بسیار گران ترند و قابل دسترسی در تمامی کشورها نمی باشند. جعبه هایی با درهای کشوئی  قفسه بندی شده، برای ذخیره اشیاء در حد گسترده ای مورد استفاده می باشند. معمولاً درودگر موزه می تواند آن ها را بسازد، یا اینکه سفارش ساخت آن به خارج از موزه داده شود. پانل های پهن کشویی برای ذخیره تابلوهای نقاشی مورد استفاده موزه های هنری و تاریخی می باشند. در پانل های صفحات فلزی یا مشبک سنگین به کار می روند.

روش هایی که در ساختن صفحات متحرک به کار می روند عبارتند از:

1-    معلق (از سقف)

الف- یک ریلی: در این مورد از وسایل نسبتاً ارزان فلزی (چرخ و ریل) استفاده می شود.

می توان وسایلی را که برای درهای کشوئی گاراژ طرح ریزی شده اند به کار گرفت. عیب صفحات یک ریلی در این است که تابلوهای نقاشی (اگر سنگین باشند) در هردو طرف باید وزنی برابر داشته باشند، در غیر این صورت پانل کاملاً صاف قرار نمی گیرد. راه حل این مسئله بدین گونه است که به جای آویزان کردن پانل تا ارتفاع 6 اینچی کف انبار، آن را آنقدر پایین می آوریم که ته آن داخل شیارهای تعبیه شده در کف انبار جا گیرد.

ب- دو ریلی: یک میله به شکلT  معلق مورد استفاده قرار می گیرد در این مورد تعادل چندان اهمیتی ندارد، چون وجود دو ریل پانل را صاف نگه می دارد. در این صورت نظافت کف انبار نیز بهتر انجام خواهد شد.

2- پایه زمینی

الف) پانل ها با چرخ یاریل روی کف زمین قرار می گیرند و شیارهایی در سقف آن ها را متعادل می سازد. در این صورت نظافت مسئله ای خواهد بود.

ب) ترکیبی از ریل های سقفی و زمینی برای تأمین استحکام زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه به نظر می رسد که بیشتر موزه ها ترجیح می دهند از پایه های سقفی، به خاطر سهولت در کار نظافت کف انبار استفاده کنند. معمولاً پانل ها به فاصله 18 اینچ تا 2 پا از یکدیگر قرار می گیرند. حداقل پهنای راهروها باید 8 پا باشد تا بتوان پانل ها را از پهنا در آن ها حرکت داد.

مدارک مربوط به انبار:

تهیه مدارک اشیاء نگهداری شده در انبار معمولاً به عهده جمعدار می باشد. زمانی که شیئی به انبار فرستاده می شود، اتاق، ویترین، جعبه یا قفسه ای که شیء درآن بوده باید در پرونده ای یادداشت گردد. اگر این شیء در بخش انبار اداره مربوطه بوده، باید اطلاعات کافی دقیق آن برای درج در پرونده های مرکزی در اختیار جمعدار گذاشته شود. داشتن یک فرم چاپی استاندارد کارتی برای این منظور بسیار مناسب است.

افزون بر این در پشت هر سری از قفسه ها، جعبه ها یا واحد انباری دیگر باید کارتی چسبانیده شود و محل اشیاء درون آن ها و یا آنچه از آنها برداشته شده و هم چنین نام برداشت کننده بر روی آن ثبت گردد. به این نکته باید اشاره کرد که هیچ چیز بیشتر از جستجو به دنبال شیء گم  شده از مجموعه ها، ناراحت کننده و وقت گیر نیست.

نگهداری مدارک اشیاء منفرد که در اختیار موزه دار یا جمعدار قرار داده شده، وظیفه ای سنگین و خسته کننده است. با وجود این بخش اساسی کار می باشد و وقت کمتری نسبت به تلاش در پیدا کردن اشیائی که گهگاه توسط پنج و شش نفر مجاز و به دلایل گوناگون به جابجایی شوند، صرف آن خواهد شد.

خلاصه

موزه‌ها مسئول اشیائی هستند که به آنها واگذار گردیده، خواه نمونه‌ها برای نمایشگاه انتخاب شده‌اند، خواه برای بررسی و مقایسه.

انبار زنده، در برابر انبار مرده، یکی از راه‌های خوب بودن یک موزه است. از داشتن مجموعه‌هایی که به علت کمبود مدارک یا به خاطر عدم شایستگی در استقرار آن ها و یا عدم نگهداری آن ها در شرایطی که دچار آسیب نشوند، نمی‌توانند مورد استفاده قرار گیرند، احساس خوشایندی دست نخواهد داد.

همه این مسائل در برابر موزه‌هایی که دارای یک برنامه فعال در گردآوری، تحقیق و آموزش قرار می‌گیرند، داشتن برنـامه‌ای مؤثـر در نگهداری و یـک خـط‌مشی در قابـلیت دسـت‌یـابی به مجموعه‌ها، برای نمایشگاه‌ها (امانتی یا موقت) و تحقیق، متضمن حفظ منافع کارکنان در کارشان و تشویق دیگران به استفاده از موزه خواهد بود.

این مقاله از فصل چهارم کتابThe  Organization of Museum”  Practical  dvice “ و از سری انتشارات یونسکو در زمینهMuseums And  Monuments  ترجمه گردیده است.

تهیه و تنظیم: سهیلا اسدی